Przypalone dno garnka lub patelni – jak wyczyścić?

Porady 23.11.2022

Czyszczenie przypalonego dna – uniwersalny sposób

Zacznijmy od czegoś bezpiecznego, dla wszystkich typów naczyń. Choć garnki i patelnie z powłoką nieprzywierającą nie powinno się myć w zmywarce, nikt nie powiedział, że środki chemiczne, które stosuje się w tym celu, są niebezpieczne, bo wręcz przeciwnie. Opracowano je, by w połączeniu z cyklem mycia mechanicznego i bezdotykowego, były jak najskuteczniejsze. Jeśli więc chcesz wyczyścić przypalone dno garnka lub patelni non-stick, nie przejmując się tym, czy naczynie jest aluminiowe, czy stalowe, weź tabletkę lub kapsułkę do zmywarki. Metoda jest prosta jak barszcz:

  • Zagotuj w czajniku litr wody
  • Wlej wrzątek do jakiegoś naczynia, a następnie rozpuść w nim tabletkę/kapsułkę do zmywarki
  • Przestudź roztwór, a następnie wlej go do butelki ze spryskiwaczem
  • Odwróć naczynie dnem do góry (możesz ustawić je w komorze zlewu)
  • Spryskaj obficie przypalone dno garnka roztworem
  • Zostaw minimum na godzinę, a następnie wyszoruj powierzchnię gąbką do naczyń z dodatkiem ciepłej wody i płynu do naczyń
 

Uniwersalne zasady w czyszczeniu przypalonego dna

Twoje naczynie może mieć jedno z dwóch rodzajów dna. Albo jest ono w całości nierdzewne (chodzi o powierzchnię, na której powstało przypalenie), albo łączy stal szlachetną i aluminium. Bez względu na to, jakie jest, pamiętaj, że użycie roztworu z tabletki do zmywarki będzie najbezpieczniejsze. Choć godzina powinna wystarczyć takiej mieszance na dobre rozpuszczenie spalenizny, to przy bardziej zaniedbanych naczyniach, czas ten warto podwoić lub potroić. Wiesz, że ten sam roztwór możesz wykorzystać podczas czyszczenia piekarnika, kuchenki, a nawet łazienki? Warto zrobić zapas, nie sądzisz? Wracając jednak do przypalonego dna garnków i patelni, pamiętaj też za każdym razem, aby:
 

  • Nie skrobać przypalonej powierzchni ostrymi narzędziami
  • Grubsze zabrudzenia usuwać mechanicznie jedynie przy pomocy szorstkich gąbek, szczotek z włosiem syntetycznym oraz… drewnianej łopatki kuchennej
  • Jeśli to konieczne, powtórzyć proces rozpuszczania przypalonych resztek na powierzchni dna
  • Czyścić naczynie po każdym smażeniu i gotowaniu i nie dopuszczać, by nawet niewielka ilość zabrudzeń została wystawiona ponownie na działanie wysokiej temperatury, gdyż może to utrwalić przypalenie
 

Przypalone dno – co potrafi płyn do mycia naczyń?

Jeśli przypalenie dna jest świeże i niewielkie możesz zastosować bardzo prosty trik, który ułatwi ci jego mycie. Przede wszystkim, jeśli w naczyniu jest jeszcze jedzenie, przełóż potrawę do innego garnka, rondla lub na drugą patelnię. Przygotuj sobie też jakąś miskę, choć ostatecznie możesz wykorzystać komorę zlewu. Zagotuj 2-3 litry wrzątku i wymieszaj go z ok. 10-15 ml płynu do mycia naczyń. Następnie wstaw garnek lub patelnie nieprzywierającą z przypalonym dnem do takiego roztworu na kilka godzin, a najlepiej całą noc. Po tym czasie, ślady przypalenia powinny dać się usunąć w kilka chwil, gdyż dobrze rozmiękną zawarte w nich tłuszcze. Wystarczy gąbka lub szczotka z włosiem syntetycznym. Alternatywą jest przygotowanie gęstej pasty z płynu do mycia naczyń i sody oczyszczonej – na 10-15 ml detergentu dodaj 4-5 łyżek. Potem obróć naczynie do góry dnem i równomiernie pokryj jego powierzchnie przygotowanym specyfikiem. Zostaw na trochę, godzina lub dwie powinny wystarczyć. Oczywiście, im bardziej nawarstwione przypalenie, tym czas ten może być dłuższy. W razie konieczności powtórz całą operację lub wykorzystaj sposób z roztworem na bazie tabletek/kapsułek do zmywarki, by jeszcze do niedawna przypalone dno patelni lub garnka znów lśniło czystością.
 

Jak wyczyścić przypalone dno naczyń nierdzewnych?

Powyższe metody może stosować bez obaw, przy każdym typie garnków i patelni z powłoką nieprzywierającą. Pora więc dowiedzieć się czego o metodach dedykowanych skutecznemu usuwaniu przypalenia z dna o powierzchni w całości ze stali szlachetnej. Najskuteczniejsze są dwie, choć pasta zrobiona z sody i odrobiny wody również będzie bardzo przydatna, gdy nie masz innej możliwości. Zamiast niej możesz jednak wykorzystać:
 

1. Węgiel aktywny

Kupisz go w każdej aptece. Potrzebujesz ok. 2-3 tabletki. Musisz rozpuścić je w gorącej wodzie i wstawić do takiego roztworu garnek. Możesz mieć pewność, że po tym czasie przypalone ślady znikną o wiele łatwiej podczas mycia gąbką, ciepłą wodą i płynem do mycia naczyń. Wystarczy parę godzin w takiej mieszance, by rozpuścić spaleniznę. Jeśli dodasz mało wody i je pokruszysz, możesz zrobić pastę, która będzie jeszcze skuteczniejsza. Pamiętaj tylko, by w takim wypadku zmniejszyć czas działania specyfiku do ok. 1 godziny.

2. Cytrynę

Przekrój owoc na pół lub ćwiartki i natrzyj jego sokiem przypalenia na dnie domowego garnka, lub patelni non-stick ze stali nierdzewnej. Na aktywację kwasu cytrynowego musisz trochę poczekać. Efekt poczujesz już po ok. 15-20 minutach. Jeśli to konieczne powtórz operację. Zwróć też uwagę, że jest to metoda, która sprawia, że przez jakiś czas w kuchni unosi się przyjemny zapach. Przenigdy nie używaj jej jednak do naczyń z dnem stalowo-aluminiowym, gdyż kwasek cytrynowy wchodzi w reakcję z aluminium. Wówczas tworzą się szkodliwe substancje, a na pewno nie chcesz, by dostały się do tworzonych dań.
 

Jak nie czyścić przypalonego dna naczyń non-stick?

Wiesz już, żeby nie skrobać takiej powierzchni ostrymi przedmiotami. W ten sposób możesz po pierwsze uszkodzić dno garnka lub patelni. Po drugie, działasz jedynie powierzchownie, gdyż struktura przypalenia bardzo mocno przylega do powierzchni i żeby się jej dobrze pozbyć, trzeba rozpuścić ją jak najgłębiej i jak najdokładniej. Znasz też różnicę pomiędzy środkami stosowanymi jedynie w przypadku powierzchni ze stali nierdzewnej, a preparatami, którymi można przywrócić blask dnu indukcyjnemu naczyń z korpusem aluminiowym. Pamiętaj przy tym, żeby nie popełnić tych podstawowych błędów:
 

  • Nie łącz octu z sodą oczyszczoną, ponieważ o ile osobno te substancje mają dużą siłę działania, tak roztwór octanu sodu jest o wiele słabszy – choć się ładnie pieni, widocznie gorzej rozpuszcza przypalenia dna garnków i patelni
  • Nie stawiaj naczynia z nie do końca doczyszczonym dnem ponownie na kuchence, ponieważ to, co odkładasz na później, sprawi, że przypalenie wniknie głębiej, będzie bazą do osadzania się kolejnych warstw i jedynie utrudni ci całkowite oczyszczenie powierzchni.
  • Nie smaż i nie gotuj nigdy w tym samym naczyniu, jeśli podczas robienia posiłku powstało na nim przypalenie. Najlepiej zawsze dobierać pojemność naczynia tak, by dało się je w całości opróżnić podczas jedzenia, zwłaszcza dotyczy to patelni. Z tego powodu komplet patelni o różnej średnicy jest ważnym elementem w każdej domowej kuchni
 

Skutki przypalonego dna – dlaczego warto je czyścić?

Patelnie lub garnki z przypalonym dnem… działają. Ich korpus nagrzewa się, można z ich pomocą nadal gotować i smażyć. Wydaje się wręcz, że wszystko gra i przypalone resztki to jedynie kwestia estetyki naczynia. Łatwo w to uwierzyć, zwłaszcza jeśli używa się takiego naczynia sporadycznie. Może więc te argumenty przekonają cię, że pozostawienie przypalonego dna samemu sobie, to bardzo duży błąd.
 

  • Przypalenie będzie stopniowo się powiększać, gdyż ułatwia trwałe osadzanie się kolejnych resztek podczas gotowania i smażenia
  • Z czasem dostrzeżesz, że naczynie nagrzewa się o wiele wolniej i nierównomiernie (ucierpi na tym energooszczędność nawet najlepszego modelu patelni lub garnka)
  • Przypalone dno szybko prawie uniemożliwi korzystanie z naczynia na kuchence indukcyjnej
  • Wystawione na wysoką temperaturę przypalenie wydziela rakotwórcze substancje, które dostają się do jedzenia i unoszą w twojej kuchni
  • Przypalenie dna znacznie zmniejsza żywotność patelni i garnków oraz sprawia, że są bardziej podatne na miejscowe przegrzanie, a nawet odkształcenie
  • Nieusunięte przypalenie będzie stopniowo osadzać się na żeliwnym ruszcie kuchenki gazowej oraz płytach ceramicznych, elektrycznych, a nawet indukcji (czyli czeka cię więcej ciężkiego szorowania, którego można przecież łatwo uniknąć!)