Co to są nowalijki?

Aktualności Porady 10.02.2020


Nowalijki — co to jest?

Nowalijki — co to takiego? Mianem tym określa się młode wiosenne warzywa, takie jak sałata, pomidory, rzodkiewki, ogórki, marchewka, szczypiorek, cebula dymka, natka pietruszki czy rzeżucha. Kiedy pojawiają się nowalijki? Na sklepowych półkach dostępne są one w marcu oraz kwietniu. Co warto wiedzieć na temat uprawy nowalijek wiosennych? Warzywa te rosną przeważnie na mieszaninie nawozów, torfu, ziemi liściowej oraz różnego rodzaju mikroelementów (skład podłoża dopasowywany jest do indywidualnych potrzeb warzyw). Uprawiane są one w szklarniach, co sprawia, że posiadają optymalną temperaturę, wilgotność oraz poziom nasłonecznienia. Czym kierować się wybierając nowalijki w sklepie? Szczególną uwagę zwrócić należy na ich świeżość. Idealne młode wiosenne warzywa to takie, które mają zielone liście pozbawione przebarwień i pierwszych oznak gnicia. Ich bulwy powinny być natomiast sprężyste i gładkie. Niemniej istotną kwestią jest zapach wiosennych warzyw. Zdrowe nowalijki posiadać będą delikatny, lecz wyczuwalny aromat. Marzy Wam się domowa uprawa nowalijek? Nic prostszego! Nowalijki z powodzeniem uprawiać możecie na parapecie. Doniczki z wybranymi roślinami najlepiej ustawić od strony południowej lub wschodniej. Jakie warzywa — nowalijki hodować można w ten sposób? Do najłatwiejszych i najmniej wymagających zalicza się uprawa szczypiorku, natki pietruszki oraz koperku.
 


Kiedy kupować nowalijki?

Wiele zależy od tego, jaką wiosnę zastaną w danym roku uprawy. Deregulacja astronomicznych przełomów pór roku jest współcześnie mocno widoczna. Kwiecień-plecień, jak w tym przysłowiu, bo przeplata, trochę zimy, trochę lata. Jego niezdecydowanie może jednak wpłynąć na wzrost roślin. Nowalijki w marcu są obecnie w mniejszości. Nie znaczy to, że ich w ogóle nie ma, ale jeśli chcesz kupić prawdziwe nowalijki, musisz poczekać sporo dłużej. Kilka grillowych dni w kwietniu jeszcze nie wystarczy. Wszystko rozstrzygnie się w maju, gdy planowo uprawy nowalijek powinny być już dojrzałe. Kiedy zatem nowalijki najprawdopodobniej zaczną pojawiać się tłumnie w sklepach i na warzywno-owocowym rynku? Ich wysyp niemal każdego roku przypada jak na razie na przełom maja i czerwca. Wtedy to sałata, rzodkiewka, ogórki i inne uprawy krajowych roślin są w rozkwicie oraz jest największa szansa, że ich wzrost nie był przyspieszany związkami azotowymi.

 

Nowalijki – uprawa

Wiosenne uprawy to nie tylko pomidory, rzodkiew lub szpinak. To także taki wielkanocny akcent przyrody jak rzeżucha. Z nimi zawsze zjesz szybkie i zdrowe śniadanie (nie tylko świąteczne). Pasują do kanapek, można wykorzystać je do sałatek lub zrobić z nimi domowe wrapy na popołudniową przekąskę. Nowalijki to rośliny, które wymagają dużego nasłonecznienia, ciepła i dobrego nawilżenia. Jako konsumenci nie jesteśmy jednak w stanie ocenić, czy ich uprawa była w pełni naturalna. Nawet nowalijki z polskiego pola mogą być wcześniej wspierane zbyt dużą ilością pestycydów, azotanów lub pryskane na zapas. Pozostaje nam jedynie weryfikować informacje na ten temat na opakowaniach lub znaleźć zaufanego dostawcę wśród pobliskich rolników (np. ja jarmarkach warzywno-owocowych, które często można spotkać o tej porze roku). Same rośliny dzielimy w tym wypadku na:
 
  • Nowalijki w ogrodzie
  • Nowalijki w tunelu foliowym (te wysokie i niskie)
  • Nowalijki w szklarni (np. pomidory)
  • Nowalijki w doniczce (domowe, jak np. szczypiorek)
 


Jak przechowywać nowalijki?

Nigdy nie rób tego w foliowych woreczkach. Uwalniane z nowalijek azotany przekształcają się wówczas w azotyny, a te są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Niemniej zawsze po wyjęciu w celu wykorzystania należy dokładnie umyć produkt. Zwłaszcza liściaste nowalijki powinny otrzymać jak najwięcej twojej uwagi w takim wypadku. Przechowywanie nowalijek , jak każde inne przechowywanie żywności, powinno być higieniczne. Najlepiej włożyć je do specjalnej szuflady w lodówce, dlatego dbaj o czystość domowego sprzętu AGD. Poza tym warto:
 
  • Zadbać o przechowywanie nowalijek w zimnie i umiarkowanej wilgoci
  • Owinąć je przed włożeniem do lodówki wilgotnym ręcznikiem papierowym
  • Zaplanować dobrze zakup nowalijek, gdyż swoje walory utrzymają najwyżej do 3 dni
  • Unikać układania ich obok takich owoców jak jabłka lub gruszki, gdyż wydzielają one etylen, który sprawi, że szybciej zwiędną
  • Drobniejsze nowalijki ułożyć w pojemniku spożywczym lub na prowizorycznej tacce z folii aluminiowej
 
 

Zalety wiosennych warzyw
Dlaczego warto jeść młode wiosenne warzywa? Do zalet nowalijek zaliczyć można między innymi to, że skutecznie usprawniają one procesy trawienia, czego zasługą jest wysoka zawartość błonnika oraz składników aktywnych. To doskonały sposób na pozbycie się uciążliwych wzdęć czy zaparć.
 
Nowalijki wiosenne doskonale odżywiają bakterie jelitowe. Zdrowa flora bakteryjna przekłada się na wysoką odporność organizmu. Chcąc dostarczyć jelitom cennych składników, warto wzbogacić dietę o cebulę dymkę oraz pora.
 
Kolejny atut nowalijek to znakomite oczyszczanie organizmu. Warzywa te bogate są zarówno w chlorofil, jak i aktywne substancje. Wyjątkowo cenna jest pietruszka, która nie tylko pomaga w usuwaniu tłuszczu i toksyn z narządów, lecz również regeneruje komórki i usprawnia pracę nerek. Więcej na ten temat we wpisie: Zielone warzywa – dlaczego powinniśmy je jeść?
 


Zalety wiosennych warzyw

Dlaczego warto jeść młode wiosenne warzywa? Do zalet nowalijek zaliczyć można między innymi to, że skutecznie usprawniają one procesy trawienia, czego zasługą jest wysoka zawartość błonnika oraz składników aktywnych. To doskonały sposób na pozbycie się uciążliwych wzdęć czy zaparć.
 
Nowalijki wiosenne doskonale odżywiają bakterie jelitowe. Zdrowa flora bakteryjna przekłada się na wysoką odporność organizmu. Chcąc dostarczyć jelitom cennych składników, warto wzbogacić dietę o cebulę dymkę oraz pora.
 
Kolejny atut nowalijek to znakomite oczyszczanie organizmu. Warzywa te bogate są zarówno w chlorofil, jak i aktywne substancje. Wyjątkowo cenna jest pietruszka, która nie tylko pomaga w usuwaniu tłuszczu i toksyn z narządów, lecz również regeneruje komórki i usprawnia pracę nerek.
 


Nowalijki — zdrowe przepisy

Chcąc urozmaicić wiosenną dietę, warto zadbać o to, aby znalazły się w niej zdrowe potrawy na bazie nowalijek. Jak je wykonać? To bardzo proste! Składniki niezbędne zrobienia sałatki z wiosennymi nowalijkami to:
 
  • 1 główka sałaty,
  • 2 ogórki,
  • 1 pęczek rzodkiewek,
  • 1 puszka kukurydzy,
  • 3 jajka na twardo,
  • oliwa z oliwek,
  • sól,
  • pieprz.
 
Warzywa dokładnie myjemy, a uprzednio ugotowane na twardo jajka obieramy ze skorupek. Sałatę rwiemy na kawałki, ogórki i rzodkiewki kroimy w plastry — a jajka — na niewielkie cząstki. Mieszamy je z kukurydzą, doprawiamy solą oraz pieprzem i skrapiamy oliwą z oliwek. Taka sałatka to świetny pomysł na zdrowy, pożywny lunch do pracy czy kolację.
 
Na bazie młodych wiosennych warzyw w kilka chwil wyczarujecie również pyszną zupę. Potrzebne Wam będą do tego:
 
  • 2 główki sałaty,
  • 1 pęczek szczypiorku,
  • 1 litr bulionu,
  • 125 ml śmietany kremówki,
  • 50 g masła,
  • 30 g mąki pszennej,
  • sól,
  • pieprz.
 
Z mąki i masła robimy w garnku zasmażkę. Następnie, cały czas mieszając, wlewamy bulion oraz połowę pokrojonego szczypiorku i przez chwilę mieszamy. Płuczemy sałatę, rwiemy ją na mniejsze kawałki i dodajemy do wywaru. Podgrzewamy przez kilka minut, przyprawiamy solą oraz pieprzem i dodajemy śmietanę kremówkę. Zupę serwujemy z dodatkiem szczypiorku.
 
Na naszym blogu znajdziecie również przepisy na inne zdrowe dania. Co powiecie na pieczonego sandacza lub sernik z dyni wersji fit?
 
Nowalijki to gwarancja codziennych, małych sukcesów w uzupełnianiu niedoborów witamin i wzmacnianiu odporności organizmu.