Keks - przepis do wypróbowania na święta i nie tylko!

Któż z nas nie kocha aromatu świeżo upieczonego ciasta unoszącego się w kuchni? Szczególnie gdy za oknem budzi się wiosna, a w domu panuje świąteczna, wielkanocna atmosfera. Dziś przedstawimy Wam przepis na wyśmienity keks, który z pewnością stanie się gwiazdą Waszego świątecznego stołu!
Keks - historia i tradycja
Keks to ciasto, które przybyło do nas z Wielkiej Brytanii, gdzie znane jest jako "fruit cake". Jego historia sięga czasów rzymskich, kiedy to żołnierze zabierali ze sobą na wyprawy wojenne podobne wypieki, bogate w suszone owoce i orzechy. Z biegiem czasu keks ewoluował i stał się nieodłącznym elementem europejskiej tradycji wypiekowej, a w Polsce szczególnie często gości na wielkanocnych stołach.
Słowo keks ma fascynującą historię językową - pochodzi od angielskiego słowa "cakes" (liczba mnoga od "cake"), które w procesie polonizacji przeszło ciekawą transformację. Początkowo, na początku XX wieku, wymawiane było jako "kieks", by ostatecznie przyjąć formę "keks" - prawdopodobnie pod wpływem podobnie brzmiącego germanizmu "kleks".
Keks - przepis
Przedstawiamy sprawdzony przepis na keks, który nigdy nie zawodzi! Do jego wykonania będziemy potrzebować odpowiednich przyborów kuchennych. Najważniejsza będzie porządna keksówka - forma do pieczenia o podłużnym kształcie. Przyda nam się również pojemna miska kuchenna oraz podstawowe akcesoria do pieczenia jak łyżki, trzepaczka czy miarka kuchenna.
Składniki:
- 300g mąki pszennej
- 250g masła
- 200g cukru
- 4 jajka
- 150g rodzynek
- 100g orzechów włoskich
- 100g kandyzowanej skórki pomarańczowej
- 50g migdałów
- 2 łyżeczki proszku do pieczenia
- 2 łyżeczki ekstraktu waniliowego
- szczypta soli
Wykonanie przepisu na keks, który zawsze się udaje:
- 2 godziny wcześniej namocz rodzynki w rumie lub w gorącej wodzie (w tym przypadku wystarczy to zrobić pół godziny przed przystąpieniem do pieczenia).
- Masło wyjmij z lodówki na 2 godziny przed pieczeniem.
- Rozgrzej piekarnik do 175°C.
- Natłuść i wysyp bułką tartą keksówkę.
- W dużej misce kuchennej utrzyj masło z cukrem na puszystą masę.
- Dodawaj kolejno jajka, dokładnie miksując po każdym dodaniu.
- Wsyp przesianą mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia i solą.
- Dodaj bakalie i delikatnie wymieszaj.
Keks z bakaliami - co jeszcze można do niego dodać?
Keks z bakaliami to klasyczna wersja tego wypieku. Właśnie bogactwo bakalii nadaje mu charakterystyczny smak i konsystencję. Keks świąteczny doskonale komponuje się z wielkanocnymi wypiekami - babkami i mazurkami. Warto eksperymentować z różnymi wariantami dodatków! Poza tradycyjnymi rodzynkami i kandyzowaną skórką pomrańczową świetnie sprawdzą się:
- suszone morele - pokrojone w kostkę dodają słodko-kwaśnej nuty
- figi - ich charakterystyczna struktura i smak wzbogacą ciasto
- daktyle - naturalna słodycz i wilgotność
- suszone śliwki - doskonale komponują się z orzechami
- kandyzowana skórka cytrynowa - dla świeżego, cytrusowego aromatu
- suszone wiśnie lub żurawina - dodają przyjemnej kwaskowatości
Jeśli chodzi o orzechy i ziarna, możemy eksperymentować z prażonymi orzechami laskowymi, pistacjami - nadadzą nie tylko smaku, ale i pięknego koloru, orzechami pekan a nawet nerkowcami!
Pamiętajmy jednak o zachowaniu odpowiednich proporcji - łączna ilość bakalii nie powinna przekraczać 40% masy ciasta. Wszystkie bakalie warto przed dodaniem do ciasta lekko oprószyć mąką, a orzechy delikatnie podprażyć na suchej patelni - uwolni to ich aromat i sprawi, że będą bardziej chrupiące.
Ciekawostką jest, że w czasach, gdy keks był prawdziwym luksusem, bakalie dodawano bardzo oszczędnie, a czasem zastępowano je tańszymi zamiennikami, na przykład… gotowanymi i kandyzowanymi warzywami. Dziś, gdy dostęp do bakalii jest znacznie łatwiejszy, możemy pozwolić sobie na prawdziwą eksplozję smaków w naszym świątecznym wypieku.
Najszybszy keks
Dla zabieganych mamy również przepis na najszybszy keks. Ta wersja wymaga minimum zachodu, a efekt jest równie zadowalający. Przepis na mokry keks w wersji ekspresowej:
Składniki na najłatwiejszy keks:
- 250g mąki
- 200g masła
- 150g cukru
- 3 jajka
- 100g posiekanych orzechów
- 100g rodzynek
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- aromat waniliowy
Wykonanie jest banalnie proste - wszystkie składniki mieszamy w jednej misce, przekładamy do formy i pieczemy!
Wskazówki dla perfekcyjnego keksu:
- Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową.
- Bakalie warto oprószyć mąką - nie opadną wtedy na dno ciasta.
- Przybory kuchenne powinny być absolutnie suche i czyste.
- Piekarnik rozgrzewamy odpowiednio wcześniej.
- Ciasto jest gotowe, gdy wetknięty weń patyczek wychodzi suchy.
Keks najlepiej smakuje na świeżo oraz po 2-3 dniach od upieczenia. Można go przechowywać nawet do 2 tygodni, zawinięty w papier do pieczenia i folię aluminiową. Niektórzy twierdzą nawet, że keks świąteczny można przechowywać miesiącami, pod warunkiem że został nasączony alkoholem!
Serwując keks, możemy go udekorować lukrem królewskim, posypać cukrem pudrem lub podać w klasycznej formie - pokrojony w równe plastry. Świetnie komponuje się z kawą czy herbatą podczas wielkanocnego śniadania.
Keks - przepis z modyfikacjami
Podstawowy przepis na keks można modyfikować według własnych upodobań. Oto kilka inspirujących pomysłów:
- Dodaj posiekaną gorzką czekoladę
- Zastąp część bakalii suszonymi żurawinami
- Dodaj skórkę z cytryny dla świeższego aromatu
- Wypróbuj wersję z dodatkiem kakao
- Nasącz upieczony keks ponczem lub likierem
Keks to ciasto, które ma w sobie coś magicznego - łączy pokolenia, przywołuje wspomnienia i tworzy świąteczną atmosferę. Niezależnie od tego, czy zdecydujecie się na klasyczny keks z bakaliami, czy na najszybszy keks w wersji ekspresowej, jedno jest pewne - ten wypiek zawsze wprowadza do domu ciepło i radość.
A Wy, jaki wariant keksu najbardziej lubicie? Może macie swój sekretny składnik, który dodaje mu wyjątkowego charakteru? Pamiętajcie, że w pieczeniu, podobnie jak w życiu, czasem warto zaryzykować i spróbować czegoś nowego. Kto wie, może właśnie Wasz eksperyment kulinarny stanie się nowym rodzinnym przepisem przekazywanym z pokolenia na pokolenie?
Czytaj także:
Babka majonezowa - przepis na pyszne ciasto wielkanocne
Babka na oleju - zrób z nami wilgotną babkę, która zawojuje wielkanocny stół!
Keks z jabłkami - jak go zrobić?
Keks bezglutenowy. Pokazujemy, jak zrobić keks bez pszenicy
Babka cytrynowa - niezawodny przepis na Wielkanoc
Mazurek kajmakowy - pyszne ciasto na Wielkanoc
Mazurek pistacjowy - jak zrobić najmodniejszy mazurek z pistacjami?
Mazurek czekoladowy - poznaj przepis na mazurka w tradycyjnym wydaniu!
Jak zrobić mazurek pomarańczowy?
Jajka faszerowane pieczarkami - wielkanocny hit!
Warto przeczytać

Zupa pieczarkowa
Zupa pieczarkowa to pyszna i aromatyczna klasyka polskiej kuchni, która zachwyca prostotą przygotowania i intensywnym smakiem grzybów. Co ważne, składniki na nią dostaniesz w każdym sklepie i możesz ją przygotować za każdym razem, gdy mamy ochotę na sycącą i rozgrzewającą potrawę. Sprawdź, jak zrobić domową zupę pieczarkową, która stanie się ulubionym daniem całej rodziny.
czytaj więcej
Zupa cebulowa - francuska, zapiekana z serem
Francuska zupa cebulowa to absolutny klasyk kuchni francuskiej, który zachwyca prostotą składników i złożonością smaków. Ta smaczna zupa łączy w sobie słodycz skarmelizowanej cebuli, intensywność bulionu wołowego i bogactwo roztopionego sera. Sprawdź, jak przygotować autentyczną zupę cebulową zapiekaną z gruyère, która przeniesie Cię prosto do paryskiego bistro.
czytaj więcej
Ziemniaki po francusku - je zrobić?
Ziemniaki po francusku to jeden z najsłynniejszych klasycznych przepisów kuchni tego kraju, który zachwyci każdego miłośnika prostych składników w wyszukanych połączeniach. To pyszne danie łączy delikatność cienkich plasterków ziemniaków z kremową konsystencją i chrupiącą, złocistą skórką. Sprawdź, jak przygotować autentyczny gratin dauphinois, który odmieni każdy obiad czy elegancką kolację.
czytaj więcej
Tom Kha - orientalna zupa, którą musisz poznać!
Zupa Tom Kha to jedna z najsłynniejszych tajskich zup kokosowych, która zachwyca swoim delikatnym, kremowym smakiem i egzotycznym aromatem. To idealne połączenie mleczka kokosowego, galangalu, trawy cytrynowej i liści limonki kaffir tworzy niezwykłą kompozycję smakową. Sprawdź, jak przygotować autentyczną Tom Kha, która przeniesie Cię w kulinarną podróż do słonecznej Tajlandii.
czytaj więcej
Soljanka - przepis na doskonałą zupę
Soljanka to tradycyjna rosyjska zupa o charakterystycznym słono-kwaśnym smaku, która zachwyci każdego miłośnika intensywnych smaków. Ta pożywna zupa łączy w sobie aromat wędlin, pikantność ogórków kiszonych i kwasowość cytryny w harmonijnej całości. Sprawdź, jak przygotować autentyczną soliankę, która rozgrzeje zimowe wieczory i zaspokoí największy głód.
czytaj więcej
Ryż i ziemniaki - które wybrać?
Zarówno ryż jak i ziemniaki to podstawowe produkty, które stanowią fundament wielu kuchni na całym świecie. Mają też one swoich zwolenników i wiele zalet. Sprawdź, czym różnią się te popularne produkty pod względem wartości odżywczych, sposobów przygotowania i wpływu na zdrowie, aby dokonać najlepszego wyboru dla swojej diety.
czytaj więcej
Miażdżone ziemniaki z piekarnika - przepis i przygotowanie
Gniecione ziemniaki z piekarnika to prawdziwa rewolucja w świecie prostej kuchni. Te chrupiące z wierzchu i kremowe w środku ziemniaczki sprawią, że zwykły obiad zamieni się w wyjątkowe doznanie kulinarne. Sprawdź, jak przygotować to popularne danie, które podbija serca smakoszy na całym świecie.
czytaj więcej
Harira - pyszna, marokańska zupa
Harira to tradycyjna marokańska zupa, która zachwyca bogactwem smaków i aromatów orientalnych przypraw. Ta sycąca i aromatyczna potrawa, podawana tradycyjnie podczas Ramadanu na przerwanie postu, stała się symbolem marokańskiej gościnności. Sprawdź, jak przygotować autentyczną harirę, która przeniesie Cię w egzotyczny świat smaków Maghrebu.
czytaj więcej
Kulajda - składniki i przepis
Kulajda to wyjątkowa czeska zupa grzybowa, która zachwyca harmonijnym połączeniem delikatnej kwaśności, kremowej śmietany i intensywnego aromatu leśnych grzybów. To prawdziwy przysmak pochodzący z południowych Czech, który doskonale sprawdzi się jako pożywna i sycąca potrawa na chłodne dni. Sprawdź, jak przygotować autentyczną kulajdę z jajkiem poszetowym, która wprowadzi do Twojej kuchni smaki czeskiej tradycji.
czytaj więcej