12 tradycyjnych potraw wigilijnych – lista z przepisami

Porady 13.11.2022

Tradycja przygotowywania 12 potraw na stół wigilijny jest tłumaczona na wiele sposobów. W przeszłości liczba 12 była symbolem bogactwa i szczęścia. Możliwość zaserwowania tylu dań na Wigilii świadczyła o zamożności gospodarza. Dziś dwunastkę odnosi się do 12 apostołów lub 12 miesięcy w roku. Zobacz, co warto podać na Wigilię.
 

Tradycyjne potrawy wigilijne w Polsce i na świecie

Co kraj to obyczaj – pomimo tego, że Wigilia Bożego Narodzenia jest wydarzeniem odnoszącym się do całej religii chrześcijańskiej, to jednak tradycyjne potrawy wigilijne w każdym kraju są nieco inne. Dania słynie z wigilijnej pieczonej kaczki i ryżu z migdałami. Hiszpanie wieczerzę rozpoczynają dopiero po pasterce i podają wówczas pieczone ryby oraz tzw. ciasto Trzech Króli. W wielu krajach, np. w Belgii czy w Grecji, Wigilię spędza się poza domem, bawiąc się w restauracjach i klubach.

Różnorodność zwyczajów obserwowana jest również w Polsce. Odmienne tradycyjne potrawy wigilijne i świąteczne wynikają m.in. z różnej dostępności do konkretnych produktów w przeszłości. Dziś wybrane artykuły można po prostu kupić w sklepie, kiedyś z kolei – gdy kształtowały się określone zwyczaje, wybór był znacznie bardziej ograniczony. Efekty widać na naszych stołach – np. w tych regionach, gdzie dostęp do ryb był najłatwiejszy, dominować będą dania rybne.

Czytaj także: Pierogi z kapustą i grzybami – klasyczny przepis 

Tradycyjne potrawy wigilijne w Polsce – dania charakterystyczne dla regionów

U jednych na stołach króluje kutia, inni natomiast zajadają się zupą grzybową albo kluskami z makiem. Tradycyjne potrawy wigilijne w Polsce są w każdym regionie nieco inne. Na Pomorzu i Kaszubach można znaleźć mnóstwo dań rybnych, np. karpia, śledzie w różnych postaciach, w tym duszone w śmietanie z jabłkami. W niektórych domach podaje się zupę rybną, żurek postny na zakwasie, czerwony barszcz czy sękacz.

Na śląskim stole wigilijnym znajdą się tradycyjne makówki, kapusta z grochem i grzybami, ziemniaki ze śledziem i kasza z suszonymi śliwkami. W wielu śląskich domach je się również zupę migdałową przyrządzaną z połączenia migdałów, mleka, cukru i ryżu.

Jakie są tradycyjne potrawy wigilijne na Podhalu? W tym regionie Polski prym wiedzie kwaśnica, barszcz, pierogi z kapustą, smażony pstrąg czy kluski z makiem i miodem. Interesującym podhalańskim zwyczajem jest jedzenie opłatka z dodatkiem miodu.
 

Czytaj także: 

 

Na Podlasiu dostrzega się wpływy kuchni wschodniej – tu podaje się kutię, kisiel owsiany, pierogi z kapustą i grzybami, racuchy drożdżowe. Zwyczaj picia kompotu z suszu wywodzi się z Mazowsza, choć obecnie znany jest praktycznie w całej Polsce. W centralnej Polsce serwuje się zupę grzybową, będącą barszczem białym na zakwasie z kapusty i grzybów.

W Wielkopolsce znane są np. makiełki, czyli kluski lub makaron z makiem, podaje się też smażonego karpia, czerwony barszcz, zupę grzybową czy śledzie.

Bez względu na region wszystkie polskie tradycyjne potrawy wigilijne to dania postne oraz stworzone z prostych składników.

Czytaj także: Zdrowe potrawy wigilijne – które potrawy mają mało kalorii?

12 tradycyjnych potraw wigilijnych – lista

Planujesz zorganizować Wigilię i nie wiesz, jakie 12 tradycyjnych potraw wigilijnych warto przyrządzić? Oto wykaz najpopularniejszych dań na wieczór wigilijny:

  • barszcz czerwony z uszkami,
  • żur postny,
  • kompot z suszu,
  • pierogi z kapustą i grzybami,
  • karp smażony,
  • ryba w galarecie, śledziki lub inne rybne dania,
  • kutia,
  • kapusta z grochem / z grzybami,
  • gołąbki z ziemniakami i grzybami,
  • kluski z makiem,
  • łazanki,
  • piernik staropolski.

Nasza lista 12 tradycyjnych potraw wigilijnych to jedynie propozycja. Możesz też samodzielnie stworzyć własną i umieścić tam swoje ulubione, znane z dzieciństwa dania. Wybraliśmy przysmaki na tyle różnorodne, że każdy znajdzie tu coś dla siebie – są tu dania wytrawne, kwaśne, rybne, ale też przysmaki na słodko, jak np. piernik staropolski.

Czytaj także: Jak nie marnować jedzenia w święta?

 

Potrawy wigilijne – przepisy

Zgromadziliśmy poniżej kilka przepisów na tradycyjne potrawy na wigilijny stół takie jak: żur, makiełki oraz dania rybne.
 

  • Przepis na żur

Zacznijmy od żuru postnego. Do jego przygotowania niezbędny będzie wywar warzywny, wywar grzybowy, a także zakwas. Przygotuj:

  • 40 g suszonych grzybów + około 0,5 litra wody do moczenia grzybów,
  • około 300 ml zakwasu,
  • 1 l bulionu warzywnego, przygotowanego z 1 l wody, 2 marchewek, 1 pietruszki, selera, pora, listka laurowego, kilku ziarenek ziela angielskiego,
  • łyżeczkę soli.
 

Jak przyrządzić żur? Odstaw na noc grzyby zamoczone w wodzie. Następnie gotuj je wraz w wodzie przez około 40 minut aż do uzyskania miękkości. W międzyczasie przejdź do przygotowania bulionu. Wszystkie warzywne składniki obierz i pokrój na mniejsze kawałki. Zagotuj wszystko i zakryj całość pokrywką. Gdy bulion zacznie się gotować, zmniejsz moc palnika do minimum i podgrzewaj przez około godzinę. Wyłów wszystkie warzywa, pozostawiając w garnku sam wywar. Ponownie podgrzewaj, wlewając zakwas do zupy.

Do przygotowania tej potrawy wigilijnej z przepisu przydatny będzie komplet garnków. Pozwoli on na jednoczesne przyrządzanie grzybów i bulionu.

Czytaj także: Co ugotować na Święta Bożego Narodzenia?

Jeżeli decydujesz się na samodzielne zrobienie zakwasu na żur, sięgnij po garnek kamionkowy. Do litrowego garnka wystarczy wsypać 1 szklankę mąki żytniej razowej, a następnie stopniowo wlewać 3 szklanki letniej wody, nieustannie mieszając. Następnie należy dodać zmiażdżony czosnek, ziele angielskie, liść laurowy, ziarenka pieprzu. Garnek dobrze jest przykryć ściereczką i odstawić na 5 dni. Każdego dnia raz dziennie powinno się zamieszać substancję wewnątrz. Gotowy zakwas można wykorzystać do żurku.
 

  • Przepis na makiełki

Inną, interesującą, a zarazem znaną w niektórych regionach Polski potrawą wigilijną są makiełki. Aby je przygotować, należy zagotować 200 ml mleka z 25 gramami masła, 10 dag cukru, 3 szczyptami cynamonu i łyżką miodu. Teraz trzeba wsypać 200 g maku i gotować do momentu aż spęcznieje. Do smaku można dodać garść rodzynek i skórkę pomarańczową. W osobnym garnku należy ugotować makaron łazanki w formie al dente. Gotowe składniki mieszamy ze sobą. Makiełki gotowe.
 

  • Przepisy na potrawy wigilijne z ryb

Obecnie numerem jeden wśród ryb na wigilijnym stole wciąż jest karp. Okazuje się jednak, że swoją dzisiejszą popularność zdobył dopiero w połowie XX wieku i to z pobudek czysto praktycznych. W okresie po drugiej wojnie światowej dostęp do ryb morskich był w Polsce mocno ograniczony, stąd korzystano z ryb słodkowodnych, którymi zarybiano stawy.

Współcześnie oprócz karpia można zaserwować również inne dania rybne. Oto 2 przepisy na potrawy wigilijne z ryb, które warto wypróbować:

  • śledziki ze śmietaną i jabłkiem – 4 śledzie w słonej zalewie należy zalać mlekiem lub wodą, a następnie pokroić w romby; 1 kwaśne jabłko i 2 cebule szalotki obrać i pokroić w kostkę, odstawić na 10 minut. Teraz 6 łyżek śmietany 18% należy połączyć z 3 łyżkami majonezu. Do przyrządzonego dipu można już dodać wszystkie składniki, wymieszać i odstawić na godzinę do lodówki;
  • ryba po grecku – wykorzystaj pół kilograma dowolnej ryby, np. morszczuka, 2 cebule, 2 marchewki, pietruszkę, koncentrat pomidorowy, sól, pieprz. Wszystkie warzywa obierz, a następnie zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Na połowie patelni smaż rybę, a na drugiej połowie warzywa. Następnie dodaj koncentrat pomidorowy wraz z wodą i duś przez kilka minut. Danie możesz w elegancki sposób podać, wykorzystując do tego brytfannę z naszej oferty.
 

Przyrządzone ryby włóż na półmisek i umieść na stole. W ofercie sklepu Tadar znajdziesz wyjątkowe półmiski, które możesz użyć przy tej niezwykłej, zdarzającej się raz w roku nocy.

Czytaj także: 16 pomysłów na świąteczne ciasteczka!

Aby w pełni oddać uroczysty nastrój chwili, warto również zadbać o to, by odpowiednio udekorować stół. Przydadzą się tu świeczniki prosto ze sklepu Tadar, a także elegancka zastawa stołowa, wśród której na uwagę zasługują: odświętny komplet talerzy czy też wprowadzający świąteczny klimat komplet sztućców.

Czytaj także: Jak udekorować dom na święta Bożego Narodzenia?