Co można zrobić z liści jarmużu?

Porady 10.08.2022

Jarmuż to jedno z najzdrowszych warzyw liściastych, które zdobywa coraz większą popularność w polskich kuchniach. Dzięki licznym prozdrowotnych właściwościom jarmuż stał się ulubionym składnikiem zdrowych diet i fit przepisów. Odkryj, jak przyrządzać jarmuż i wykorzystaj jego pełen potencjał kulinarny!

Co można zrobić z liści jarmużu?

Jarmuż nie jest rośliną nową, a jednak dopiero od niedawna panuje na nią swojego rodzaju moda. Prawdopodobnie jest ona związana z popularnością wegetariańskiej i wegańskiej diety, a także coraz większej wiedzy związanej z właściwościami produktów spożywczych, w tym warzyw i innych roślin. Dlaczego warto włączyć jarmuż do swojej diety? Co można zrobić z liści i jak je jeść, by były naprawdę smaczne?

Liście jarmużu to smaczne warzywo liściaste, które zyskało ogromne zainteresowanie ze strony kulinarnego światka. Nie ma się czemu dziwić. Jarmuż jest nie tylko smaczny, ale również niezwykle zdrowy. To odmiana kapusty, która wcześniej niż u nas znana była w krajach skandynawskich. Obecnie jednak doskonale ma się również w naszej kuchni, gdzie wykorzystuje się je do przeróżnych dań, sałatek, a nawet chipsów.

Jak spożywać jarmuż? Liście są smaczną przekąską i dodatkiem do potraw, niestety łodyżki są bardzo łykowate i dość gorzkie, dlatego należy pamiętać o odpowiednim spreparowaniu tego warzywa

Do czego można wykorzystać liście jarmużu? Przepis na sałatkę to oczywistość - jarmużem można zastąpić sałatę bądź dodać go do mieszanki zieleniny. Jarmuż dodać można również do risotto czy kaszotto, przygotować pastę lub pesto z jarmużu, upiec go na pizzy zamiast pieczarek czy też zrobić z niego chipsy. Sposobów na przygotowanie tej rośliny jest naprawdę wiele, a każdy wydaje się dobry. Zwłaszcza jeśli lubisz świeży smak warzyw. Świeży jarmuż wyróżnia się wśród innych warzyw kapustnych bogatym zestawem składników odżywczych i niską kalorycznością, co czyni go idealnym produktem dla osób dbających o linię.

Dlaczego jarmuż trzeba sparzyć?

Chociaż jarmuż można jeść na surowo, wiele osób zastanawia się, czy warto go sparzyć przed spożyciem. Czynność ta ma kilka ważnych zalet, które wpływają zarówno na smak, jak i wartości odżywcze tego warzywa. Po pierwsze, sparzenie znacząco zmniejsza twardą konsystencję liści, czyniąc je bardziej delikatnymi i łatwiejszymi do żucia. Jarmuż w stanie surowym może być dość twardy i włóknisty, co nie każdemu odpowiada. Po drugie, krótkie sparzenie pomaga zneutralizować substancje goitrogenne, które w nadmiarze mogą wywoływać zaburzenia syntezy hormonów tarczycy u osób wrażliwych. Blanszowanie przez 2-3 minuty w osolonym wrzątku znacznie zmniejsza zawartość tych związków, zachowując jednocześnie większość składników odżywczych. Po trzecie, sparzenie sprawia, że jarmuż staje się b łatwiejszy do przyswojenia przez organizm. Proces ten rozkłada częściowo błonnik, co zmniejsza ryzyko wzdęć i dyskomfortu żołądkowego. Aby prawidłowo sparzyć jarmuż, wystarczy wrzucić umyte liście do wrzącej, osolonej wody na 2-3 minuty, a następnie szybko przenieść je do miski z lodem lub zimną wodą, aby zatrzymać proces gotowania. Takie blanszowanie zachowuje intensywny zielony kolor i większość witamin, szczególnie witaminy C i K.

Co można zrobić z jarmużu - przepisy

Wiesz już, jakie możesz zrobić potrawy z jarmużu. Przepisy na niektóre z nich oczywiście również Ci podamy. Zanim jednak zabierzesz się za gotowanie, pamiętaj o kilku kwestiach. Jarmuż możesz swobodnie jeść na surowo, jak i w wersji gotowanej, duszonej czy pieczonej. Świetnie smakuje z marchewką czy jabłkiem, ale także pomidorami i rzodkiewką. Oczywiście będzie doskonały również w koktajlach, w towarzystwie banana czy jabłka.

Zanim położysz jarmuż na kanapkę czy dodasz do sałatki, musisz go dokładnie umyć, a następnie osuszyć. Tu przyda się na przykład wirówka do sałaty Hega 5,5 l. Możesz oczywiście skorzystać z akcesoriów takich jak cedzaki, durszlaki, sitka, choć wtedy liście mogą być nadal wilgotne. To istotne zwłaszcza wtedy, gdy chcesz zrobić chipsy z jarmużu. Powinny być suche, nasmarowane wyłącznie oliwą i posypane przyprawami. Następnie usuń łodyżki i zgrubiałe części, by pozostały wyłącznie liście. Tak przygotowany jarmuż możesz już dalej obrabiać. Warto wiedzieć, jak przechowywać jarmuż - świeże liście najlepiej trzymać w lodówce w worku papierowym, gdzie zachowają świeżość przez 5-7 dni.

Jak można jeść jarmuż?

Warto jeść jarmuż na wiele różnych sposobów, ponieważ to niezwykle zdrowe warzywo. Jak już wspomnieliśmy, można je jeść na surowo - najlepiej w sałatkach, gdzie młode, delikatne liście dodają świeżości i chrupiącej tekstury. Surowy jarmuż przed dodaniem do sałatki warto lekko wymieszać z odrobiną oliwy i soli, co złagodzi jego twardość i usunie lekką goryczkę. Kolejny sposób to gotowanie - jarmuż doskonale sprawdzi się w zupach, potrawkach i gulaszach, gdzie po ugotowaniu staje się miękki i przyjemny w smaku. Duszony jarmuż to klasyka - wystarczy podsmażyć go na patelni z czosnkiem i oliwą przez kilka minut. Jarmuż można również piec - w postaci chipsów w piekarniku lub jako dodatek do zapiekanek i tart. Świetnie smakuje także blanszowany, czyli krótko sparzony we wrzątku, a następnie podany z masłem i czosnkiem. Jarmuż nadaje się również do smoothie i koktajli owocowo-warzywnych, gdzie łączy się z owocami i innymi warzywami. Można go też dodawać do past, pesto, omletów, naleśników i pierogów. Dzięki temu, że ma niewiele kalorii i niski indeks glikemiczny, świetnie sprawdza się w dietach odchudzających i dla diabetyków.

Z czym nie należy łączyć jarmużu?

Chociaż jarmuż jest niezwykle zdrowy, istnieją pewne produkty, z którymi nie powinno się go łączyć. Przede wszystkim unikaj jednoczesnego spożywania jarmużu z produktami bogatymi w wapń, takimi jak nabiał, ser czy jogurt. Kwas szczawiowy zawarty w jarmużu może wiązać wapń i utrudniać jego przyswajanie. Z tego samego powodu nie łącz jarmużu z suplementami wapnia. Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny być szczególnie ostrożne, ponieważ jarmuż jest bogaty w witaminę K, która wpływa na krzepliwość krwi i może osłabiać działanie takich leków. Nie zaleca się także łączenia jarmużu z dużymi ilościami produktów zawierających żelazo niehemowe, ponieważ substancje w jarmużu mogą utrudniać jego przyswajanie. Unikaj też jedzenia jarmużu wraz z napojami zawierającymi kofeinę, takimi jak kawa czy herbata, gdyż także one utrudniają wchłanianie minerałów. Osoby z problemami tarczycy powinny ograniczyć surowy jarmuż ze względu na substancje goitrogenne, które mogą wpływać na funkcjonowanie tego gruczołu. W przypadku przyjmowania leków na tarczycę warto skonsultować spożycie jarmużu z lekarzem. 

Jarmuż - przepisy

Pieczony jarmuż, a może jarmuż duszony? Niezależnie od tego, co wybierzesz, danie będzie przepyszne i naprawdę zdrowe. Oczywiście proces duszenia czy gotowania jest znacznie zdrowszy, niż smażenie na tłuszczu. Dlatego jarmuż smażony powinien być dodatkiem raczej sporadycznie podawanym do obiadu. Jarmuż gotowany wymaga odrobiny czasu - ze względu na jego twardość, powinno się go gotować około 20 minut. To sprawia jednak, że stanowi on doskonały składnik zup, w których nie rozmięka całkowicie, a jedynie robi się bardziej jędrny. Ciekawym eksperymentem kulinarnym są także kiszone liście jarmużu. Tak samo, jak wszystkie kiszonki, to prawdziwe zdrowie na talerzu. A smak? Z pewnością znajdzie swoich zwolenników. Jego właściwości przeciwnowotworowe i właściwości antynowotworowe sprawiają, że warto regularnie włączać go do diety jako źródło soli mineralnych i witamin.

Jakie są przepisy na duszony jarmuż?

Przyrządzenie jarmużu w formie duszonej to jeden z najprostszych i najsmaczniejszych sposobów na to warzywo. Oto klasyczny przepis na duszony jarmuż, który sprawdzi się jako doskonały dodatek do obiadu. Potrzebujesz pęczka świeżego jarmużu (około 300-400 g), 2-3 ząbków czosnku, 2 łyżek oliwy z oliwek, soku z połowy cytryny, soli i pieprzu do smaku. Liście jarmużu dokładnie umyj i odsącz, usuń twarde łodygi i poszatkuj na mniejsze kawałki. Na dużej patelni lub w woku rozgrzej oliwę, dodaj pokrojony w plastry czosnek i smaż przez minutę, aż zacznie pachnieć. Następnie dodaj jarmuż - będzie go dużo, ale szybko jego objętość się zmniejszy. Duś na średnim ogniu przez 5-7 minut, często mieszając, aż liście zmiękną i zmniejszą objętość. Pod koniec gotowania skrop sokiem z cytryny, dopraw solą i pieprzem. Możesz wzbogacić przepis, dodając suszone pomidory, płatki chili dla pikanterii lub startą skórkę z cytryny. Duszony jarmuż doskonale smakuje z jarmużem kaszotto, zapiekankami lub jako dodatek do dań z ryb i mięs. Wersja fit to duszenie jarmużu bez tłuszczu - wystarczy duże ilość warzyw w niewielkiej ilości wody lub bulionu warzywnego, co zachowa wszystkie składniki odżywcze i sprawi, że danie będzie miało jeszcze mniejszą kaloryczność.

Sałatki z jarmużu - przepisy

Jak wykorzystać jarmuż? Przepisy do obiadu zwykle bazują na niewielkiej ilości składników - porwanych liściach jarmużu, pomidorach i odrobinie winegretu. Takie zestawienie jest naprawdę pyszne, choć nie tak dobre, jak bogata sałatka z jarmużem. W sałatce idealnej powinna znaleźć się także czerwona cebula, feta, pestki dyni (których smak doskonale komponuje się z jarmużem), pomidorki koktajlowe, a także suszone śliwki, które nadadzą całości słodyczy. Do tego winegret z odrobiną octu jabłkowego. Palce lizać! To najlepszy sposób na jarmuż. Przepisy (sałatka czy też surówka), można oczywiście zmieniać według własnego uznania. A następnie przełożyć sałatkę na miski, półmiski, salaterki czy inne talerzyki, by pokazać gościom, jak zdrowo i pysznie można jeść.

Jak smażyć jarmuż na patelni?

Smażenie jarmużu na patelni to szybka metoda przyrządzenia tego warzywa, która nadaje mu wyjątkowy smak i chrupiącą teksturę. Aby prawidłowo usmażyć jarmuż, najpierw dokładnie umyj liście i osusz je - to kluczowe, ponieważ wilgotne liście będą parować zamiast się smażyć. Usuń twarde łodygi i poszatkuj liście na mniejsze kawałki. Na dużej patelni rozgrzej 2 łyżki oliwy lub masła na średnim ogniu. Gdy tłuszcz będzie gorący, dodaj pokrojony czosnek i smaż przez 30 sekund. Następnie wsyp jarmuż - możesz to zrobić partiami, jeśli patelnia jest mała. Smaż na średnio-wysokim ogniu przez 3-5 minut, często mieszając, aż liście zaczną się kurczyć i lekko rumienić na brzegach. Uważaj, aby nie przypalić liści - powinny zachować swój zielony kolor z lekko przyrumienionym brzegiem. Pod koniec smażenia dopraw solą, pieprzem i ewentualnie odrobiną soku z cytryny lub płatkami chili. Smażony jarmuż świetnie smakuje z orzechami włoskimi, migdałami lub pestkami słonecznika dodanymi na końcu. Możesz także posypać go tartym parmezanem. Pamiętaj, że smażenie na wysokiej temperaturze zmniejsza zawartość niektórych witamin, dlatego ta metoda powinna być stosowana okazjonalnie.

Jak smażyć jarmuż z jajkiem?

Jarmuż z jajkiem to pożywne, szybkie danie, które doskonale sprawdzi się na śniadanie lub lunch. Oto przepis na to proste, ale pyszne połączenie. Potrzebujesz pęczka jarmużu (około 200 g), 2-3 jajek, 2 łyżek oliwy, ząbka czosnku, soli i pieprzu. Liście jarmużu umyj, usuń łodygi i poszatkuj. Na patelni rozgrzej połowę oliwy, dodaj pokrojony czosnek i przez chwilę podsmaż. Dodaj jarmuż i smaż na średnim ogniu przez 3-4 minuty, aż zmięknie. Przesuń jarmuż na bok patelni lub przełóż do miski. Na tę samą patelnię dodaj pozostałą oliwę i wbij jajka - możesz je przygotować jako jajecznicę, mieszając z jarmużem, lub jako jajka sadzone, układając jarmuż wokół. Jeśli wybierasz jajecznicę, po wbiciu jajek dodaj z powrotem jarmuż i delikatnie mieszaj, aż jajka się zetną. Dopraw solą i pieprzem. Możesz urozmaicić przepis, dodając pokruszony ser feta, suszone pomidory lub płatki chili. Jarmuż z jajkiem podawaj na gorąco z pieczywem pełnoziarnistym lub jako dodatek do kaszy. To danie dostarcza pełnowartościowego białka z jajek oraz bogactwa składników odżywczych z jarmużu, co czyni je idealnym wyborem dla osób aktywnych fizycznie.

Jak zrobić dobre chipsy z jarmużu?

Chipsy z jarmużu to zdrowa, chrupiąca przekąska, która stanowi doskonałą alternatywę dla tradycyjnych chipsów ziemniaczanych. Jarmuż w postaci chipsów zachowuje większość swoich wartości odżywczych, a jednocześnie smakuje rewelacyjnie. Oto sprawdzony przepis na chipsy z jarmużu. Potrzebujesz dużego pęczka jarmużu (około 300 g), 2 łyżek oliwy z oliwek, soli i opcjonalnie ulubionych przypraw. Rozgrzej piekarnik do 150 stopni Celsjusza. Liście jarmużu dokładnie umyj i co najważniejsze - bardzo dokładnie osusz, najlepiej przy użyciu wirówki do sałaty. Nawet najmniejsza ilość wilgoci sprawi, że chipsy będą miękkie zamiast chrupkie. Usuń wszystkie łodygi i podrzyj liście na duże kawałki wielkości dłoni. Przełóż je do dużej miski, skrop oliwą i dokładnie wymieszaj rękami, masując każdy listek, aby był równomiernie pokryty cienką warstwą oleju. Posyp solą i ewentualnie ulubionymi przyprawami - dobrze sprawdzi się papryka, czosnek granulowany lub płatki chili. Rozłóż liście w pojedynczej warstwie na blachę wyłożoną papierem do pieczenia - ważne, aby się nie nakładały. Piecz przez 20-25 minut, sprawdzając co 5 minut i obracając, aż brzegi będą chrupkie. 

Sok z jarmużu

Do czego jeszcze może przydać się jarmuż? Sok z tego warzywa jest naprawdę ciekawą opcją - w sam raz dla wielkich zwolenników świeżych, warzywnych mieszanek. Jeśli posiadasz wyciskarkę wolnoobrotową, bez żadnego problemu wyciśniesz z jarmużu pyszny, zielony sok. Warto zmieszać go z sokiem jabłkowym, gdyż wtedy jest najsmaczniejszy. Regularne picie soku z jarmużu wspomaga proces zwiększenia drożności naczyń krwionośnych i dostarcza organizmowi cennych witamin.

Koktajle z jarmużu - przepisy

Jak jeszcze przerobić jarmuż? Smoothie to najłatwiejszy sposób na to, by dostarczyć sobie zdrową dawkę warzyw i owoców. Nie potrzebujesz tego do tego dużej ilości sprzętu - wystarczy blender kielichowy. Z czym łączyć jarmuż? Koktajl najlepiej będzie smakować z jabłkiem, bananem, selerem naciowym, odrobiną cytryny, ale też z ananasem czy mango. Jarmuż bardzo lubi się z egzotycznymi owocami, które mają wyrazisty, lekko kwaskowaty smak. Zrobisz z nich idealny koktajl. Jarmuż musi być jednak dodawany w niewielkich ilościach. Szklanka w zupełności wystarczy. Później przelej smoothie w butelki plastikowe na wodę i napoje, by podzielić się pysznym smakiem z całą rodziną.

Z czym łączyć jarmuż do koktajlu?

Tworzenie pysznych i zdrowych koktajli z jarmużem wymaga odpowiedniego doboru składników, które zrównoważą jego intensywny smak. Jarmuż najlepiej łączyć z owocami o wyrazistym, słodkim smaku, takimi jak banany, mango, ananas czy brzoskwinie. Te owoce skutecznie maskują lekką goryczkę jarmużu i nadają koktajlowi przyjemną słodycz. Doskonale sprawdzają się także jabłka, gruszki i jagody - zarówno świeże, jak i mrożone. Do koktajlu warto dodać płyn - może to być woda kokosowa, mleko roślinne (migdałowe, owsiane, kokosowe), jogurt naturalny lub zwykła woda. Niektórzy dodają także sok pomarańczowy lub jabłkowy dla dodatkowej słodyczy i witaminy C. Aby koktajl był bardziej sycący i kremowy, dodaj awokado, banana lub łyżkę masła orzechowego. Świetnym dodatkiem są także nasiona chia, siemię lniane lub orzechy, które zwiększą zawartość zdrowych tłuszczów i białka. Dla dodatkowej słodyczy użyj daktyli, miodu lub syropu klonowego. Możesz także wzbogacić koktajl o inne warzywa, takie jak szpinak, ogórek czy seler naciowy. Pamiętaj o odpowiednich proporcjach - na jeden koktajl używaj maksymalnie szklankę lekko ubitego jarmużu i co najmniej dwukrotnie więcej owoców. Dzięki temu koktajl będzie smaczny i jednocześnie pełen składników odżywczych.

Co można zrobić z mrożonego jarmużu?

Mrożony jarmuż to wygodna alternatywa dla świeżego, która pozwala cieszyć się tym zdrowym warzywem przez cały rok. Z mrożonego jarmużu można przygotować właściwie wszystkie te same potrawy co ze świeżego, z niewielkimi modyfikacjami. Przede wszystkim mrożony jarmuż doskonale nadaje się do smoothie - wystarczy wrzucić go prosto z zamrażarki do blendera z owocami i płynem. Nie wymaga odmrażania, a wręcz przeciwnie - dodaje koktajlowi przyjemnie schłodzonej konsystencji. Mrożony jarmuż świetnie sprawdzi się w zupach, gulaszach i potrawkach - możesz dodać go bezpośrednio do gotującej się potrawy bez wcześniejszego rozmrażania. Jest idealny do duszenia - wystarczy rozgrzać patelnię z oliwą i czosnkiem, dodać mrożony jarmuż i dusić pod przykryciem przez 5-7 minut. Możesz użyć go także do przygotowania pesto - po rozmrożeniu i odsączeniu nadmiaru wody zmiksuj go z bazylią, czosnkiem, orzechami, parmezanem i oliwą. Zrobić pesto z jarmużu to świetny sposób na wykorzystanie tego warzywa. Mrożony jarmuż sprawdzi się również jako dodatek do omletów, zapiekanek, tart i past. Pamiętaj, że mrożony jarmuż ma bardziej miękką konsystencję niż świeży, więc nie nadaje się do sałatek w postaci surowej. Przed zamrożeniem świeżego jarmużu warto go blanszować przez 2-3 minuty, co zachowa jego kolor i wartości odżywcze.

Wiesz już, w jakich daniach sprawdzi się jarmuż. Czas więc przejść do gotowania!