Oregano — właściwości, zastosowanie, smakowe połączenia
Oregano – pochodzenie i właściwości
Lebiodka pospolita, dziki majeranek, czy po prostu oregano to zioło, które używane jest od czasów starożytnych. Jego odkrycie przypisuje się Grekom, a sama nazwa wywodzi się z dwóch słów: oros – ogród oraz ganos – radość i jest powiązana z legendą głoszącą, że oregano powstało z oddechu Afrodyty. Bogini ta uważana była nie tylko za bóstwo płodności i miłości, ale również kwiatów, piękna oraz wszelako rozumianej przyjemności. Roślina powstała z oddechu bogini symbolizowała szczęście i dostatek, a rosła niemalże wszędzie.
Zastanawiasz się pewnie, jak wygląda oregano? Ta roślina wygląda bardzo niepozornie – ma małe zielone listki i wyglądem przypomina krzak majeranku, potrafi jednak urosnąć do wysokości 60 cm. Jest niezwykle łatwa w uprawie i znakomicie sprawdzi się w słonecznych warunkach, jeśli tylko będzie odpowiednio często nawadniana.
Ta wymowna symbolika sprawiła, że na początku oregano wykorzystywane było głównie do tworzenia olejków do masażu, którymi nacierano ciała z nadzieją na dostatnie życie. Lebiodki używano także do warzenia naparów odprężających i tworzenia wieńców dla nowożeńców. Z Grecji zioło to powędrowało na południe i trafiło do Egiptu. Tam skupiono się na jego właściwościach leczniczych — za sprawą pism Hipokratesa i Arystotelesa, egipscy uczeni uznali, że oregano to znakomite remedium na reumatyzm, choroby skóry, choroby zębów, ugryzienia jadowitych owadów, gadów i pajęczaków oraz biegunkę.
W wiekach średnich lebiodka zyskała właściwości ochronne – ponoć olejek z oregano skutecznie chronił przed czarami. Mniej więcej pod koniec XVIII wieku ziele zaczęto używać również w kuchni, a także w procesie warzelniczym (dodawano je do piwa). Napary z oregano stosowano również w celu wyciszenia – podawano je w trakcie napadów psychotycznych.
Chociaż lebiodce przez wieki przypisywano niemalże magiczne właściwości, to dziś wiemy, że nie jest ona antidotum na wszystkie dolegliwości. Ma ona jednak wiele prozdrowotnych właściwości – zawarty w niej olejek tymolowy, flawanoidy, kwas kawowy, rozmarynowy, błonnik i fitosterole wraz z witaminami i minerałami ochoczo wykorzystywane są w medycynie i przemyśle kosmetycznym. Oregano ogrodowe oraz dzikie wykazuje silne właściwości bakterio i grzybobójcze, a także przeciwskurczowe i moczopędne.
Oregano i jego odmiany
Lebiodka pospolita niejedno ma imię, a także odmianę. W systematyce wyróżnia się kilka rodzajów oregano – areum, areum cripsum, compactum i gold tip (są to odmiany bardziej ozdobne) oraz dziką odmianę hirtum i dictamnus. Wszystkie te odmiany łączą wspólne cechy gatunkowe takie jak drobny kwiatostan o różowej barwie, balsamiczny zapach, zaostrzone owalne liście oraz okres kwitnienia (lipiec-wrzesień).
Odmianę aureum wyróżnia złotawy kolor liści i kwiaty w lilowym kolorze, a także sposób wzrostu (rozrasta się w poziomie). Z kolei aureum crispum ma nieco bardziej zdobne, pofałdowane liście. Odmiana compactum jest niezwykle mała (rośnie do 25cm wysokości), a jej liście są ciemnozielone. Kwiaty tej rośliny są ciemnofioletowe. Oregano gold tip (jak sama nazwa wskazuje) charakteryzuje się złotym kolorem wierzchołków listków.
Do gotowania najczęściej używane są odmiany dzikie, czyli hirtum i dictamnus, które porastają gęsto zbocza gór krajów śródziemnomorskich, które również jesteś w stanie wyhodować w domowym ogrodzie – wystarczy odrobina chęci, nieco wiedzy i dobre rękawice ogrodowe, dzięki którym nie uszkodzisz delikatnych liści rośliny podczas jej sadzenia. Pamiętaj, że niezależnie od miejsca, w jakim zdecydujesz się ją zasadzić, ziele to należy regularnie nawadniać delikatnym strumieniem wody (do tego z pewnością przyda Ci się konweka lub wąż ogrodowy ze zmiennym ciśnieniem wody). Czym charakteryzują się dzikie odmiany oregano?
Hirtum posiada bardzo drobne listki i małe, białe kwiaty i często wykorzystywana jest do naparów leczniczych na bóle gardła i bolesne miesiączki oraz tworzenia olejków eterycznych. Liście odmiany dictamnus mają sercowaty kształt i kwiaty w odcieniu różu. Charakteryzuje się silnymi właściwościami antyseptycznymi. Napar z tej odmiany oregano doskonale sprawdza się jako środek przyspieszający gojenie się ran. Ten rodzaj oregano sprawdzi się w uprawie domowej – przyjmie się dosłownie wszędzie, nawet wsadzony do małego wazonu czy doniczki.
Niezależnie od wymienionych przez nas odmian, oregano wykazuje podobne właściwości zdrowotne. Lebiodka równie chętnie wykorzystywana jest w kuchni i znajdziemy ją niemalże w każdym daniu pochodzącym z krajów śródziemnomorskich. Oregano to zioło, które używa się do gotowania w formie świeżej, jak i przetworzonej. Suszone oregano jednym ze składników kilku popularnych mieszanek ziołowych – sycylijskiej, kreteńskiej, dalmatyńskiej, prowansalskiej. W jaki sposób stosować lebiodkę w celach leczniczych i co ciekawego można ugotować z jej udziałem? Tego dowiesz się w kolejnych akapitach.
Oregano i jego zastosowanie
Zastanawiasz się, do czego możesz używać oregano, które wyrosło w twoim ogródku? Z pewnością możesz przygotować z niego wiele produktów kosmetycznych. Zrobiony w domu olejek z oregano pomoże Ci pozbyć się ropnych zapaleń i przyspieszyć proces gojenia się ran. Dodając go do kremu do twarzy, zapewnisz skórze dodatkową dawkę kolagenu i zabezpieczysz ją przed bakteriami oraz grzybicą. Przygotowując olejek eteryczny z oregano, możesz wykorzystać go również do inhalacji – zawarte w nim substancje skutecznie odblokują drogi oddechowe.
Popijanie naparu z lebiodki pozwoli ci również zachować równowagę emocjonalną i wyciszyć się. Gdy zdecydujesz się na wkroplenie go do herbaty, zapewnisz sobie lepszą perystaltykę jelit. Możesz również użyć świeżego bądź suszonego ziela, by nadać ugotowanym przez ciebie potrawom aromatu i śródziemnomorskiego charakteru. Jego zastosowanie jest tak różnorodne, że z pewnością znajdziesz je również dla siebie.
Oregano – jak spożywać?
Suszone oregano znakomicie sprawdzi się w kuchni – z łatwością doprawisz nim pyszne, domowe dania oraz zdrowotną herbatę.
Zacznijmy może od rzeczy najprostszej, czyli herbatki z oregano do picia. Napar przygotowany z liści oregano z przydomowego ogródka (gorąco polecamy przechowywać je w szczelnym pojemniku, aby nie straciły swoich właściwości, np. w pojemnikach na produkty sypkie lub woreczkach strunowych) przyniesie ci ulgę w trakcie przeziębienia. Ma działanie antyseptyczne i potrafi wyleczyć z niejednej infekcji grzybiczej i bakteryjnej.
Jak przygotować taki zdrowotny napar? Możesz użyć do niego świeżych liści oregano i wsadzić je go zaparzacza do herbaty, albo ususzyć i zemleć w młynku lub moździerzu. Tak przygotowane ziele zalej wrzątkiem i odstaw na kilka minut, a potem wypij (najlepiej 30 minut przed posiłkiem), by cieszyć się lepszym zdrowiem.
Oregano w kuchni możesz użyć w wersji świeżej i suszonej. Doskonale sprawdzi się użyte na świeżo do sosów na bazie pomidorów i wina. Suszone liście lebiodki możesz zastosować do przygotowywania mięs – marynata z oregano na pewno doda daniu wiele aromatu i balsamicznego posmaku. Susz możesz również wykorzystać do przygotowywania dań na bazie warzyw kabaczkowych. Spróbuj doprawić nim cukinię i bakłażana! Gwarantujemy, że będą przepyszne!
Oregano – właściwości zdrowotne
Zastosowanie lecznicze oregano zostało już przez nas po krótce przedstawione w poprzednich akapitach. Bez zwątpienia roślina ta ma wiele do zaoferowania i może stanowić doskonałe uzupełnienie farmakoterapii. Regularne spożywanie olejku z oregano pozwoli ci uchronić się od drobnych infekcji oraz grzybicy. Kobiety mogą używać tej rośliny w trakcie terapii hormonalnej – dzięki niej złagodzą bóle miesiączkowe i uregulują cykl.
Inhalacja olejkiem z lebiodki pozytywnie wpływa na górne drogi oddechowe, a tymol wykorzystywany jest w środkach dezynfekujących. W lebiodce znajdują się olbrzymie pokłady witaminy C, która działa zbawiennie na naczynia krwionośne, pomagając w produkcji kolagenu i usprawniając proces gojenia się ran. W tym niepozornym ziele znajdziesz również witaminę E, która pozwala opóźnić proces starzenia się, a także witaminę K wpływająca dobrze na wzrok oraz witaminę B odpowiadającą za poprawne działanie układu nerwowego. Zwarty w liściach oregano błonnik pozwala obniżyć stężenie glukozy we krwi, a także utrzymać prawidłową perystaltykę jelit i regularność wypróżnień. Ilość substancji odżywczych, minerałów i witamin różni się w zależności procesu jego przetworzenia. Czy są jakieś przeciwskazania do stosowania oregano?
Używanie olejku z lebiodki w codziennej diecie powinno być skonsultowane z lekarzem, gdyż zawarte w nim kwasy mogą doprowadzić do reakcji alergicznych. Osoby mające spore problemy z układem trawiennym nie powinny wprowadzać go do diety na stałe. Wskazane jest również stosowanie probiotyków w trakcie, gdyż oregano w odpowiednim stężeniu działa podobnie do antybiotyków. Na oregano powinny również uważać kobiety w ciąży – stosowane jako przyprawa do posiłków jest niegroźne, ale stosowanie kosmetyków z olejkiem tymolowym powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.
Oregano – na co pomaga? Krótka lista.
Pozytywne działanie oregano na ludzkie zdrowie to fakt. Kwas tymolowy jest powszechnie stosowanym środkiem przeciwzapalnym i antyseptycznym. Oregano pomaga na kaszel, na zatoki, pomoże ci zbić gorączkę, a także zlikwidować zaparcia i nieregularne wypróżnienia. Pozwala również zachować młody wygląd, zredukować napięcie i stres. Dzięki oregano można wzmocnić naczynia krwionośne oraz wspomóc ośrodek nerwowy. Jeśli miewasz blizny, a rany długo się goją – olejek z oregano może rozwiązać ten problem. Za oregano nie przepadają również pasożyty! Jego spożywanie pozwoli ci zminimalizować ryzyko pojawienia się ich w twoim układzie trawiennym.
Oregano – przyprawa kuchni śródziemnomorskiej
Do jakich potraw używa się oregano? Najbardziej znanym jego zastosowaniem jest rzecz jasna pizza! Oregano na pizzy (w sosie lub na wierzchu) jest wyjątkowo udanym połączeniem smakowym. Równie często można spotkać je w marynatach do mięs i ryb, a także w mieszankach przyprawowych. Doskonale sprawdzi się w dressingach i sosach na bazie pomidorów i papryki. Jego intensywny zapach oraz balsamiczny smak pozwoli ci na przyrządzenie przepysznych posiłków dla całej rodziny!
Czytaj także:
7 najpopularniejszych ziół z ogrodu - co warto mieć w kuchni?
Bazylia - właściwości, odmiany i zastosowanie w kuchni
Tymianek - właściwości, zastosowanie, uprawa
Zioła w kuchni – jak je hodować i do czego wykorzystać?
Jakie przyprawy do kurczaka? Podpowiadamy!
Grzanki czosnkowe - domowy przepis.
Zaparzacz do herbaty - dlaczego warto go wybrać?
Warto przeczytać
Kapuśniak z młodej kapusty
Sezon na młodą kapustę już powoli się zbliża, a więc czas na przygotowanie najbardziej klasycznej potrawy z wykorzystaniem tego składnika, czyli kapuśniaka. Ta tradycyjna zupa przygotowana na bazie młodej kapusty to propozycja dla wszystkich osób, które cenią sobie świeże i delikatne smaki. Jak zrobić kapuśniak na bazie młodych liści kapusty? Poznaj nasz aromatyczny przepis!
czytaj więcejCo można zrobić z młodej kapusty? Pomysły na cały sezon!
Sezon na młodą kapustę to idealny czas na poszukiwanie nowych przepisów. Od tradycyjnych dań po nowoczesne, wyrafinowane potrawy — młoda kapusta może stać się główną gwiazdą na naszych stołach. W tym artykule przyjrzymy się różnorodnym sposobom wykorzystania młodej kapusty w kuchni, odkrywając jej potencjał w najróżniejszych przepisach. Odkryj z nami najlepsze sposoby na potrawy z młodej kapusty!
czytaj więcejGołąbki bez zawijania
Szukasz ciekawej i smacznej alternatywy dla klasycznych gołąbków? Jedną z nich są gołąbki bez zawijania, które zachowują smak i charakterystyczne cechy tradycyjnych gołąbków, będąc przy tym znacznie prostszymi w przygotowaniu. Odkryj wraz z nami tajniki przygotowywania tej pysznej potrawy!
czytaj więcejŁazanki z młodej kapusty
Zbliża się sezon na młodą kapustę, a więc jest to doskonały moment na to, by poszukać przepisów, które wykorzystują jej delikatny smak i chrupkość. Jednym z takich przepisów są tytułowe łazanki z młodej kapusty. Ta prosta potrawa obecna w naszej rodzimej kuchni zaskakuje swoim smakiem. Poznaj wszystkie tajniki przygotowywania tej niezwykle kuszącej potrawy!
czytaj więcejSałatka ziemniaczana na grilla
Ziemniaki to wszechstronny składnik, który może być wykorzystany w wielu różnych daniach, również w sałatkach. W tym artykule odkryjesz najlepsze sposoby na przygotowywanie sałatek z ziemniakami, które idealnie spiszą się na grilla. Znajdziesz tutaj także przepis na wyjątkową sałatkę, która zachwyci wszystkich gości swoim smakiem!
czytaj więcejJaka sałatka na grilla?
Wybór odpowiedniej sałatki do grillowanych dań to nie taka prosta sprawa — w końcu możliwości jest tak wiele! Właściwie dobrana sałatka może nie tylko dopełnić smak grillowanych potraw, ale także dodać im świeżości i lekkości. W tym artykule omówimy różnorodne pomysły na sałatki, które doskonale współgrają z różnymi rodzajami mięs i innych grillowanych potraw. Z nami podjęcie decyzji stanie się znacznie prostsze!
czytaj więcejMięsa na grilla. Jakie mięso nadaje się do grillowania?
Wielu z nas uwielbia magię grillowania — aromatyczne dymy unoszące się w powietrzu, soczyste kęsy mięsa, a także niezwykłą atmosferę spotkań z rodziną i przyjaciółmi. Jednak przed magicznym momentem, gdy wybrany kawałek mięsa zaczyna skwierczeć na ruszcie, należy je wybrać. Jakie mięso nadaje się do grillowania? W tym artykule zdradzimy Ci wszystkie wskazówki, które pomogą Ci wybrać idealny rodzaj oraz partię mięsa, a także sposób jego przygotowania do grillowania. Zapraszamy do lektury!
czytaj więcejKiełbasa z grilla — przepis na grillowy klasyk!
Zapach dymu unoszący się w powietrzu oraz soczysta i aromatyczna kiełbasa świeżo z grilla — ta sceneria to prawdziwa gratka dla miłośników grillowania. Przygotowanie idealnie wypieczonej kiełbasy z grilla wymaga wprawy i pewnej wiedzy. Jak to zrobić? W tym artykule przedstawimy Ci sprawdzony przepis na kiełbasę z grilla, która smakuje i wygląda jak od mistrza BBQ!
czytaj więcejGołąbki z młodej kapusty
Gołąbki to jedno z najpopularniejszych dań polskiej kuchni. Dla wielu osób to znakomity pomysł na syty, a przede wszystkim smakowity obiad. Ich wnętrze skrywa soczyste nadzienie, a na zewnątrz znajdują się delikatne liście młodej kapusty. Dodajmy do tego pyszny sos i uczta gotowa! Tradycyjnie gołąbki przyrządza się z kapusty włoskiej, ale dajemy słowo, że młoda kapusta stanowi dla niej doskonałą alternatywę. Nadaje ona potrawie lekkości i świeżości, która idealnie komponuje się ze smakowitym nadzieniem. Sprawdź, jak przyrządzić gołąbki w młodych liściach!
czytaj więcej