Kiedy wybrać się na grzyby?

Porady 29.08.2023

Większość osób z wyprawą na grzyby czeka do września, a nawet początków października. Tymczasem pierwsze grzyby znajdziesz w lasach już w maju! Kiedy więc rosną Twoje ulubione gatunki i co znajdziesz w lesie w poszczególnych miesiącach, od wiosny do późnej jesieni? Zaraz wszystko stanie się jasne!

Podstawy grzybobrania dla początkujących

Zbieranie grzybów to fascynująca pasja, która łączy miłość do natury z praktycznymi umiejętnościami survivalowymi. Dla początkujących grzybiarzy kluczowe jest zdobycie odpowiedniej wiedzy przed pierwszą wyprawą do lasu. Atlas grzybów to niezbędne narzędzie każdego miłośnika grzybobrania - pozwala na bezpieczną identyfikację gatunków i uniknięcie pomyłek, które mogą mieć tragiczne konsekwencje.

Sezon na grzyby rozpoczyna się znacznie wcześniej niż myśli większość ludzi. Pierwsze grzyby pojawiają się już w maju, gdy warunki atmosferyczne sprzyjają ich wzrostowi - po ciepłych, deszczowych nocach i słonecznych dniach. Początkujący grzybiarze powinni jednak rozpocząć zbieranie grzybów od najpopularniejszych i najłatwiejszych do rozpoznania gatunków, takich jak borowiki czy maślaki.

Ważne jest też poznanie różnych środowisk leśnych. Grzyby w lasach liściastych często różnią się od tych występujących pod iglastymi drzewami. Każdy gatunek ma swoje preferencje co do rodzaju gleby, wilgotności i towarzyszących mu roślin. Dlatego doświadczeni grzybiarze zawsze zwracają uwagę na otaczającą roślinność i rodzaj lasu, w którym się znajdują.

Jaki jest najlepszy czas na grzybobranie?

Kiedy grzyby w lesie można zbierać w największych ilościach? Większości gatunków warto szukać od połowy sierpnia do końca października. Znaczenie ma jednak nie tylko to kiedy zbiera się grzyby, ale też gdzie ich szukać. Wiele grzybów rośnie w ściśle określonych miejscach - tam, gdzie znajdują się najlepsze dla nich warunki. I tak np. podgrzybek brunatny najczęściej występuje w lasach iglastych, pod sosnami i świerkami. Kurki z kolei znajdziesz także pod grabami i dębami.

Poza informacją z kalendarza grzybiarza (kiedy rosną grzyby) sprawdź także, które z nich można zbierać. Niektóre gatunki są ściśle lub częściowo chronione- za ich zbieranie grozi kara grzywny wynosząca do 5000 złotych! Zanim więc, wiedząc, kiedy są grzyby, wyruszysz do lasu, sprawdź listę jadalnych gatunków, po które nie wolno Ci sięgnąć!

Wpływ warunków atmosferycznych na wzrost grzybów

Warunki atmosferyczne mają kluczowy wpływ na to, kiedy i gdzie można zbierać grzyby. Idealne warunki to połączenie wilgotności i ciepła - grzyby najlepiej rosną po ciepłych, deszczowych nocach, po których następują słoneczne dni. Temperatura powietrza powinna oscylować między 15-25°C, a wilgotność powietrza przekraczać 80%.

Szczególnie obfite zbiory można spodziewać się po okresach naprzemiennie padającego deszczu i słonecznej pogody. Długotrwałe suche okresy hamują wzrost grzybów, natomiast zbyt intensywne deszcze mogą spowodować, że grzyby zgniją przed osiągnieciem odpowiedniej wielkości. Wczesną jesienią, gdy dni są jeszcze ciepłe, a noce chłodne i wilgotne, tworzy się idealne środowisko dla większości gatunków grzybów.

Wiatr również ma znaczenie - zbyt silny może wysuszyć grzybnie, podczas gdy lekka bryza pomaga w rozprzestrzenianiu się zarodników. Ciśnienie atmosferyczne wpływa na aktywność grzybni - spadki ciśnienia często poprzedzają obfite zbiory. Doświadczeni grzybiarze obserwują prognozy pogody i planują wyprawy na 2-3 dni po intensywnych opadach.

O której godzinie najlepiej jechać na grzyby?

Kiedy najlepiej iść na grzyby? W tej kwestii żaden grzybiarz nie ma najmniejszych wątpliwości: do lasu trzeba wybrać się wcześnie rano! W szczególnie popularnych lasach, gdzie grzyby chętnie zbierają całe tłumy, obowiązuje więc jedna zasada: im wcześniej, tym lepiej! O której godzinie na grzyby wychodzą ci, którzy wracają potem z pełnymi koszami? Zazwyczaj pierwsi grzybiarze wyruszają już o 4-5 rano.

Przed wyjściem do lasu dobrze się przygotuj. Przyda Ci się kurtka lub bluza z długim rękawem, długie spodnie oraz kalosze. Miej też przy sobie sprawdzony środek na komary i kleszcze! Na grzybobranie zabierz ze sobą ostre noże pojedyncze (np. składany nożyk albo niewielki nóż do warzyw i owoców) oraz pojemniki i koszyki na zbiory. Ważne jest to, aby były one wykonane z naturalnych materiałów i przepuszczały powietrze - jak np. kosze wiklinowe albo lniane torby na zakupy. Jeśli zbierzesz grzyby do plastikowego woreczka, szybko zaczną się psuć!

Wielu początkujących grzybiarzy zastanawia się wreszcie, kiedy rosną grzyby: w dzień czy w nocy? Najlepszy czas na wzrost grzybów to ciepła, deszczowa noc. Właśnie dlatego doświadczeni zbieracze wyruszają na grzybobranie wcześnie rano.

Różnice między lasami a preferencje grzybów

Różne typy lasów oferują różne gatunki grzybów, dlatego znajomość ekosystemów leśnych znacznie zwiększa szanse na udane zbiory. W lasach iglastych, zdominowanych przez sosny i świerki, najczęściej znajdziemy borowiki, podgrzybki, maślaki i rydze. Te gatunki preferują kwaśne gleby typowe dla siedlisk iglastych.

Z kolei w lasach liściastych, gdzie rosną dęby, buki i graby, można natrafić na inne gatunki - gołąbki, niektóre gatunki gąsek. Lasy mieszane, łączące iglaste i liściaste drzewa, oferują największą różnorodność gatunków grzybów. W takich ekosystemach można znaleźć zarówno gatunki preferujące siedliska kwaśne, jak i te rosnące na glebach zasadowych.

Ważna jest także znajomość mikrosiedlisk w lesie. Grzyby często rosną w określonych miejscach - na skrajach polan, wzdłuż ścieżek, w pobliżu strumieni czy na stromych zboczach. Każde z tych miejsc charakteryzuje się specyficznymi warunkami wilgotnościowymi i świetlnymi, które sprzyjają różnym gatunkom grzybów.

Ile trzeba czekać na grzyby po deszczu?

Czy po deszczowej nocy od razu rankiem warto wybrać się na grzyby? A jeśli nie - kiedy na grzyby po deszczu wychodzą prawdziwi miłośnicy grzybów? To zależy jakich grzybów szukają. Niektóre gatunki rosną bardzo szybko (nawet w ciągu jednego dnia!), a inne potrzebują znacznie więcej czasu. Ile dni po deszczu pojawiają się grzyby? Miękkie - np. maślaki, koźlarze - w sprzyjających warunkach pogodowych wyrosną już w ciągu 1-2 dni. Grzyby najlepiej rosną, gdy w ciągu dnia jest ciepło i mokro, a w nocy nie pojawiają się przymrozki.

Jeśli zamierzasz zbierać bardziej szlachetne gatunki grzybów, takie jak prawdziwki, na ich wzrost będziesz musiał poczekać nieco dłużej. Ile czasu potrzebują grzyby po deszczu? W tym przypadku wzrost grzybów trwa nawet do 10 dni!

Kiedy jest najwięcej grzybów? Kalendarz grzybiarza

Sezon grzybowy trwa od maja aż do listopada. Kiedy jednak najlepiej szykować ostrzałki do noży, którymi będziesz ścinał wspaniałe okazy i kosze do przechowywania zbiorów? Kalendarz grzybiarza podpowiada, aby początkujący amatorzy grzybobrania do lasu wybrali się pod koniec sierpnia albo we wrześniu. Właśnie wtedy grzybów będzie najwięcej. Jeśli jednak zależy Ci na zebraniu konkretnych gatunków albo chciałbyś znacznie wcześniej rozpocząć sezon grzybowy, podpowiemy Ci, kiedy warto udać się do lasu.

Kalendarz grzybów, czyli kiedy pojawiają się popularne gatunki

Kiedy będą grzyby w Twoich okolicznych lasach? Przy odpowiedniej pogodzie z pewnością pojawią się szybko! Bądź więc gotowy już wiosną:

  • Grzyby w maju, po które warto udać się do lasu to borowiki, maślaki oraz gołąbki wyborne.
  • Grzyby w czerwcu? Pewnie! Zbierzesz m.in. koźlarze i pierwsze kurki!
  • Grzyby w lipcu to np. kanie oraz gąski.
  • Jakie grzyby w sierpniu znajdziesz w lasach? Wciąż warto szukać maślaków i borowików. Grzyby w sierpniu w lasach to także np. koźlarze.
  • We wrześniu wciąż zbierzesz większość wymienionych gatunków! Jakie grzyby we wrześniu pojawiają się po raz pierwszy? Są to m.in. opieńki. Wrzesień to także ostatni moment na zebranie gołąbków wybornych!

Być może słyszałeś też o tym, że zanim wyruszysz na grzyby, warto sprawdzić tzw. kalendarz księżycowy grzybiarza. Co to takiego**? Niektórzy wierzą, że fazy księżyca, a konkretnie pełnia, mają wpływ na to, w jakich ilościach pojawią się w lasach grzyby.** Czy naprawdę tak jest? Jak dotąd nie ma naukowych dowodów na to, że pełnia w jakikolwiek sposób wpływa na obfitość grzybobrania. Co więcej, nawet kierujący się kalendarzem księżycowym grzybiarze nie są zgodni co do tego, jak księżyc wpływa na grzyby. Jedni utrzymują, że w czasie pełni grzybów jest najwięcej, a inni - że jest ich wtedy najmniej. Jeszcze inni głoszą, że w czasie pełni nie warto wybierać się do lasu, bo znalezione grzyby będą robaczywe!

Wykorzystanie atlasów i przewodników grzybowych

Atlas grzybów to nieodzowne narzędzie każdego pasjonata grzybobrania, szczególnie dla osób rozpoczynających swoją przygodę z tym hobby. Dobrze ilustrowany atlas zawiera nie tylko zdjęcia poszczególnych gatunków, ale także szczegółowe opisy cech charakterystycznych, miejsc występowania i okresów owocowania. Najlepsze atlasy pokazują grzyby w różnych stadiach rozwoju, co ułatwia identyfikację.

Przy wyborze atlasu warto zwrócić uwagę na jego aktualność i dostosowanie do polskich warunków klimatycznych. Niektóre gatunki opisywane w zagranicznych przewodnikach mogą nie występować w naszym kraju lub mieć nieco inne cechy. Atlas powinien zawierać także informacje o grzybach trujących i podobnych do jadalnych gatunków - to kwestia bezpieczeństwa.

Nowoczesne aplikacje mobilne stanowią doskonałe uzupełnienie tradycyjnych atlasów. Pozwalają na szybką identyfikację znalezionych okazów bezpośrednio w lesie, często oferując funkcje rozpoznawania obrazu. Jednak nawet najlepsza aplikacja nie zastąpi doświadczenia i wiedzy zdobywanej przez lata praktyki w zbierania grzybów.

Kiedy się pojawiają najpopularniejsze gatunki grzybów?

Do najsmaczniejszych i najchętniej zbieranych grzybów zdecydowanie należą podgrzybki, prawdziwki i rydze. Prawdziwki i podgrzybki wykorzystasz później do różnych potraw. Świetnie smakują jako główny składnik zupy i sosu. Jeśli wolisz, ususz je i dodawaj np. do farszu, kiedy przygotowujesz świąteczne pierogi lub uszka. Grzyby możesz wreszcie zamrozić, a potem przez całą zimę cieszyć się ich smakiem (w tym celu wykorzystaj niewielkie pojemniki na żywność)!

Kiedy rosną podgrzybki? Pierwsze znajdziesz już w czerwcu, a ostatnich warto wypatrywać jeszcze w listopadzie. Największe zbiory czekają Cię jednak jesienią, we wrześniu i w październiku. Podgrzybków szukaj pod świerkami i sosnami.

A jak jest z prawdziwkami? Kiedy rosną te grzyby? Prawdziwek to inna nazwa wspomnianego już borowika. Sezon na te grzyby jest bardzo długi - trwa od maja aż do listopada. Gdzie szukać borowików? Uważnie rozglądaj się podczas każdej wyprawy do lasu, bo prawdziwki rosną zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych czy mieszanych.

Rydze najlepiej smakują świeże, usmażone na maśle. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby je zamarynować albo podać w formie pysznego sosu. Kiedy rosną rydze? Szukaj ich w lasach od sierpnia aż do listopada. Szczyt sezonu przypada na wrzesień i październik. Rydze znajdziesz w lasach iglastych, pod sosnami albo świerkami.

Oprócz tych najpopularniejszych gatunków, warto znać także inne cenne grzyby jadalne. Kurki, zwane także pieprznikami, rosną od czerwca do października i są jednymi z najłatwiejszych do rozpoznania grzybów - ich charakterystyczny żółty kolor i blaszki przechodzące w trzon sprawiają, że trudno je pomylić z innymi gatunkami. Kanie, cenione za swój intensywny zapach, pojawiają się głównie w lipcu i sierpniu.

Wczesną jesienią warto wypatrywać opienek, które często rosną w dużych skupiskach na martwych pniach. Te grzyby są szczególnie cenione przez początkujących grzybiarzy, ponieważ gdy już znajdziesz jeden pień z opienkami, możesz zebrać kilogramowe zbiory z jednego miejsca. Pamiętaj jednak, że opienki wymagają długiego gotowania przed spożyciem.

Własnoręcznie zebrane grzyby to powód do prawdziwej dumy! Takie okazy smakują też zwykle najlepiej. Aby mieć pewność, że z lasu nie wrócisz z pustymi rękami, przed grzybobraniem sprawdź kalendarz grzybiarza. A potem wstań wcześnie rano, weź koszyk i ciesz się udanymi zbiorami!