Prawosławna Wielkanoc. Co króluje na świątecznym stole na wschodzie Polski?
![](images/_news_shot/05-prawoslawna-wielkanoc-co-kroluje-na-swiatecznym-stole-na-wschodzie-polski.jpg)
Wielkanoc prawosławna – kiedy wypada?
Prawosławna Wielkanoc wypada w trochę innym terminie niż Wielkanoc katolicka. Dlaczego? Wynika to z faktu, że czas świąt ustala się według kalendarza juliańskiego, a nie gregoriańskiego.
Jak wypadają prawosławne święta wielkanocne? Niedziela Palmowa obchodzona będzie 9 kwietnia – dokładnie wtedy, gdy w kościele katolickim obchodzona będzie Wielkanoc. U prawosławnych z kolei to święto przypada 16 kwietnia. Zdarza się oczywiście, że wierni obu religii obchodzą święta wielkanocne w tym samym czasie. To wydarzy się jednak dopiero w 2025 roku.
Czytaj także:
-
13 sałatek wielkanocnych, które podbiją serca Twoich bliskich
-
Potrawy wielkanocne – 3 proste przepisy na tradycyjne dania wielkanocne
Tradycyjne dania wielkanocne w kościele prawosławnym
Wielkanoc w kościele obrządku wschodniego poprzedza, a jakże – Wielki Post. Dla prawosławnych tak samo jak dla katolików jest on czasem ograniczeń. Wtedy niektórzy wierni trzymają się z daleka od mięsa, większość natomiast gotuje tradycyjne zupy postne, które – co charakterystyczne – powstają na wywarze warzywnym.
Dlatego też prawosławne dania wielkanocne to wielki powrót mięsa na stoły. Ale nie tylko. Przykładowo wielkanocne potrawy ukraińskie to głównie dania mączne, takie jak pierogi, kulebiak, sękacz czy bliny. Na stole musi także znaleźć się pasztet czy słonina. A na deser oczywiście pascha, czyli deser z twarogu i masła.
Potrawy wielkanocne w różnych regionach Polski różnią się, jednak zwykle sporo w nich pysznych pieczonych mięs. Tym tradycja prawosławna nie różni się od katolickiej.
Czytaj także:
Znaczenie potraw wielkanocnych w prawosławiu
Czym jeszcze charakteryzuje się Wielkanoc prawosławna? Potrawy muszą mieć swoje znaczenie, zresztą podobnie jak w tradycji katolickiej. To jest widoczne zwłaszcza podczas Wielkiej Soboty, gdy przygotowywany jest koszyczek wielkanocny. Potrawy w nim poświęcone służą następnego dnia za śniadanie wielkanocne.
W koszyczku wielkanocnym koniecznie powinny znaleźć się jajka – najczęściej barwione na czerwono. To symbol zmartwychwstania. W koszu musi być też chleb i sól, jako symbole bogactwa oraz mięso, chrzan (najczęściej w korzeniu), babka lub kulicz. Koszyk powinien zawierać również świecę, którą pali się po poświęceniu, już w domu. Musi ona spłonąć do końca. To symbol Chrystusa, który oddał za ludzi swoje życie. Co ciekawe, śniadanie wielkanocne na Podlasiu to głównie jajka i inne potrawy z koszyka, ale też mnóstwo słodkości. Desery takie jak pascha to symbol dobrobytu, dlatego nie może zabraknąć ich na stole.
Prawosławne dania na świąteczny stół
Przygotowujesz prawosławne święta wielkanocne lub chcesz wkomponować dania z tej kuchni do tradycyjnych, katolickich posiłków? W takim razie jest kilka przysmaków, które warto zrobić. Tradycyjne potrawy wielkanocne na Ukrainie to oczywiście pierogi czy barszcz ukraiński, ale też kulebiak z nadzieniem z grzybów i kapusty czy kulicz – drożdżowa babka. Na stole pojawić się może również sałatka przypominająca polską jarzynową, a jednak z dodatkiem mięs – nierzadko tych z koszyczka wielkanocnego. Wielkanoc prawosławna na Ukrainie to również suszone ryby i salo, czyli słonina. Bardzo podobnie Wielkanoc prawosławna wygląda na Podlasiu.
Od kulicza do paschy: przepisy na prawosławne dania wielkanocne
Wiesz już, jak święta obchodzą prawosławni. Wielkanoc jest dla nich niezwykle istotnym czasem, który z pewnością warto świętować zgodnie z tradycją. Jeśli więc gościsz u siebie osobę prawosławną, bądź chcesz w jakiś sposób uczcić wielokulturowość widoczną w naszym kraju, możesz zrobić to za pomocą fantastycznych potraw. Oto kilka przepisów, które Ci w tym pomogą.
Przepis na kulicz paschalny
Wielkanoc prawosławna nie byłaby kompletna, gdyby na stole zabrakło baby drożdżowej, znanej również jako kulicz paschalny. To pięknie wyrośnięte ciasto drożdżowe, w którym znajdziesz również bakalie, a także rum. Święta prawosławne słyną ze słodkości, dlatego koniecznie musisz przygotować ten deser.
Od czego zacząć? Przygotuj zaczyn z mleka i drożdży oraz odrobiny cukru. Potrzebujesz do tego pół litra mleka, 10 gramów drożdży i łyżeczkę cukru. Niektórzy na tym etapie dodają już mąkę.
Czekając na zaczyn, możesz zabrać się za resztę ciasta. Kostkę masła roztop – tu oczywiście przyda się mały garnek – i odłóż do przestudzenia. Weź sześć jajek i oddziel białka od żółtek. Żółtka utrzyj z łyżeczką ekstraktu waniliowego i 200 gramami cukru. Białka zaś ubij na sztywną pianę. Powoli dodawaj do nich żółtka, a następnie roztopione masło. Ciągle miksuj. Wsyp kilogram mąki i wymieszaj, by składniki się połączyły. Teraz dodaj zaczyn i zacznij ugniatać ciasto. Odstaw na godzinę do wyrośnięcia.
W tym czasie 100 gramów rodzynek namocz w 80-90 mililitrach rumu. Pokrój orzechy i migdały – również po 100 gramów. Dodaj wszystko do gotowego ciasta i wymieszaj. Wybierz formę na kulicz.
Pamiętaj, że forma do pieczenia musi być wysmarowana masłem, by ciasto do niej nie przywarło. Rozgrzej piekarnik do 100 stopni i piecz ciasto przez 10 minut. Następnie zwiększ temperaturę do 190 stopni i piecz przez 25 minut. Kulicz najczęściej podawany jest z lukrem. Gdy ciasto będzie gotowe, szybko przygotuj zestaw talerzy, bo każdy z gości od razu będzie chciał spróbować tego przysmaku.
Przepis na paschę
Pascha wielkanocna to jeden z tych deserów, których nie może zabraknąć na stole. Wyjątkowe święta, takie jak Wielkanoc prawosławna, zawsze pełne są smaku słodkiego twarogu z bakaliami.
Jak zrobić paschę? Zmiel kilogram twarogu półtłustego lub tłustego, dodaj do niego 100 mililitrów kremówki i naturalny ekstrakt z wanilii, by smak paschy był wyrazistszy. W drugiej misce (może to być też makutra), zacznij ucierać lub ubijać miękkie masło (200 gramów), dodając do niego cukier puder (50 gramów). Masło z cukrem przełóż do miski z twarogiem. Żółtka sześciu jaj ubij z 50 gramami cukru pudru i również dodaj je do kremu twarogowego.
Teraz czas na bakalie. Możesz dodać do paschy skórkę pomarańczową, żurawinę, rodzynki, posiekane orzechy i migdały. Im ich więcej, tym smaczniejszy będzie deser. Masę przełóż do dużej miski wyłożonej gazą lub pieluchą tetrową. Przykryj talerzem i włóż do lodówki na minimum 12 godzin. W tym czasie masa stężeje i będzie gotowa do krojenia.
Przepis na kulebiak z kapustą i grzybami
W Niedzielę Wielkanocną nie może zabraknąć również tego przysmaku. Kulebiak z kapustą i grzybami to swojego rodzaju duży pieróg, który przygotowywany jest z ciasta drożdżowego. Kulebiaka w wielu domach piecze się również w Wigilię.
Jak go zrobić? Przygotuj składniki na ciasto drożdżowe oraz pyszny farsz z kapusty i grzybów. Zacznij od zaczynu na ciasto. 30 gramów świeżych drożdży rozpuść w szklance ciepłego mleka. Wymieszaj, dodaj odrobinę cukru, trzy łyżki mąki pszennej i poczekaj, aż zaczyn będzie gotowy. W misce połącz 400 gramów mąki, dwa żółtka, łyżeczkę soli i 15 gramów masła. Dodaj również gotowy zaczyn i wymieszaj całość, aż ciasto będzie odchodzić od ręki. Zostaw je do wyrośnięcia pod przykryciem.
W tym czasie możesz zająć się farszem. 30 gramów suszonych grzybów zalej gorącą wodą. Dzięki temu grzyby szybko staną się miękkie – jeśli chcesz zalać je zimną wodą, musisz zacząć przygotowywać farsz dzień wcześniej. Obierz cebulę i pokrój w drobną kosteczkę. Smaż przez chwilę na maśle. Grzyby pokrój na paseczki. 500 gramów kiszonej kapusty odciśnij z nadmiaru wody i pokrój, jeśli jest długa. Marchew obierz i zetrzyj na tarce, a następnie dodaj do kapusty.
Całość przełóż do garnka razem z grzybami, cebulą i wodą po grzybach. Dodaj liść laurowy, pieprz, odrobinę cukru i ziele angielskie. Wlej szklankę wody i zacznij gotować na małym ogniu. Kapusta powinna być idealnie miękka, co będzie miało miejsce po około 1,5 godziny. Mieszaj od czasu do czasu, by jej nie przypalić.
Ciasto rozwałkuj na duży placek. Rozłóż na nim farsz i zawiń, a następnie włóż do foremki. Wysmaruj całość roztrzepanym jajkiem i włóż do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni na 40 minut.
Czy któryś z przepisów Cię zainspirował? Jeśli tak, koniecznie przygotuj te pyszne dania na Wielkanoc – niezależnie od tego, jakiego jesteś wyznania i gdzie mieszkasz.
Warto przeczytać
![](images/_news_shot/8tatarzlososia.jpg)
Tatar z łososia - jak podawać?
Podawanie tatara z łososia to sztuka, która pozwala wyeksponować smak i świeżość tego delikatnego dania. W artykule przedstawimy najlepsze sposoby serwowania, które zachwycą Twoich gości i podkreślą jego smak. Odkryj nasze sposoby na serwowanie tatara z łososia!
czytaj więcej![](images/_news_shot/7jakpodacsushi.jpg)
Jak podawać sushi?
Sushi, będące kwintesencją japońskiej kuchni, zyskało ogromną popularność na całym świecie. Podawanie sushi to nie tylko kwestia smaku, ale także sztuka, która wymaga znajomości odpowiednich zasad i etykiety. Przygotuj się na fascynującą podróż po tajnikach podawania sushi, która pozwoli Ci zaskoczyć swoich gości i w pełni cieszyć się smakiem tego wyrafinowanego dania.
czytaj więcej![](images/_news_shot/6burrata.jpg)
Burrata — jak podawać?
Burrata, delikatny włoski ser z regionu Apulia o kremowym wnętrzu, zdobywa coraz większą popularność wśród smakoszy na całym świecie. Jej wyjątkowy smak i tekstura sprawiają, że doskonale komponuje się z różnorodnymi dodatkami i daniami. Podanie burraty może być prawdziwą sztuką. W jaki sposób zaserwować gościom burratę? Odkryj nasze sposoby na ten pyszny ser!
czytaj więcej![](images/_news_shot/4organizacjaszafek.jpg)
Organizacja szafek w kuchni - co ją usprawni?
Organizacja szafek kuchennych bywa nie lada wyczynem, jednak dobrze zaplanowane i uporządkowane szafki znacznie ułatwiają i przyspieszają cały proces gotowania. W tym artykule przedstawimy praktyczne wskazówki, które pomogą Ci zoptymalizować układ szafek, zwiększyć ich funkcjonalność i zminimalizować chaos w kuchni. Odkryj sprawdzone metody na organizację Twoich szafek!
czytaj więcej![](images/_news_shot/3organizacjakuchni.jpg)
Organizacja kuchni - 5 porad, dzięki którym lepiej zarządzisz przestrzenią!
Dobra organizacja kuchni wpływa na wygodę i efektywność codziennego gotowania. W dobrze zorganizowanej kuchni wszystko ma swoje miejsce, co ułatwia utrzymanie porządku i oszczędza czas. Jeśli marzysz o kuchni, w której panuje ład i harmonia, koniecznie przeczytaj ten artykuł!
czytaj więcej![](images/_news_shot/2przechowywanielodowka.jpg)
Jak przechowywać jedzenie w lodówce, by było dłużej świeże?
Przechowywanie żywności w lodówce w odpowiedni sposób może znacznie przedłużyć jej świeżość i zapobiec marnotrawstwu. W jaki sposób przedłużyć trwałość i przydatność do spożycia swoich ulubionych artykułów spożywczych? W tym artykule zdradzimy Ci wszystkie triki na to, by cieszyć się swoim jedzeniem przez dłuższy czas!
czytaj więcej![](images/_news_shot/9balkon.jpg)
Jak urządzić balkon?
Urządzanie balkonu to doskonała okazja, aby stworzyć małą oazę spokoju i relaksu w sercu miasta. Niezależnie od jego rozmiaru, każdy balkon może stać się przytulnym miejscem do wypoczynku, spotkań z przyjaciółmi czy uprawy roślin. Kluczowe jest odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni, wybór funkcjonalnych mebli oraz dodanie elementów dekoracyjnych, które nadadzą mu indywidualny charakter. Poznaj nasze sprawdzone pomysły i inspiracje, które pomogą Ci w pełni wykorzystać potencjał Twojego balkonu.
czytaj więcej![](images/_news_shot/10taras.jpg)
Jak urządzić taras?
Taras to niezwykle ważny element każdego domu. Niezależnie od jego rozmiaru, odpowiedni dobór mebli, roślin i dodatków może przekształcić taras w prawdziwą oazę spokoju. Kluczowe jest zrozumienie potrzeb i preferencji domowników, aby wybrać styl aranżacji, który będzie odpowiadał wszystkim użytkownikom. Odkryj różne sposoby na urządzenie stylowego i funkcjonalnego tarasu!
czytaj więcej![](images/_news_shot/5copodnamiot.jpg)
Co zabrać pod namiot? Lista samych konkretów!
Wybierając się na biwak pod namiot, warto wcześniej dobrze przygotować się do wyprawy, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo. Kluczowe jest spakowanie niezbędnych rzeczy, które pozwolą cieszyć się bliskością natury bez zbędnych trudności. Co zabrać ze sobą pod namiot? Poznaj listę najpotrzebniejszych rzeczy!
czytaj więcej