Kuchnia włoska. Z czego słynie?

Od makaronu do pizzy. Wprowadzenie do kuchni włoskiej

Kuchnia włoska to bez wątpienia jedna z najbardziej cenionych kuchni na świecie, plasująca się zaraz obok kuchni francuskiej. Miłość do wysokiej jakości składników, które pochodzą od lokalnych rolników (a najlepiej od sąsiada), minimalizm i różnorodność przyciąga do włoskich dań smakoszy z wszystkich zakątków świata. Włoski sposób gotowania jest mocno osadzony w historii tego kraju oraz jego faunie i florze. W dalszej części tekstu zdradzimy Ci najważniejsze informacje oraz ciekawostki o kuchni włoskiej.

Zacznijmy może od samej geografii Włoch, leżących prawie w całości na Półwyspie Apenińskim. Kraj ten ma bardzo różnorodny krajobraz, a każdy region odznacza się własnym mikroklimatem. Włosi mają zarówno dostęp do morza, jak i gór. 

W północnej części kraju (regiony Lombardii, Piemontu, Trydentu i Wenecji) dominuje klimat umiarkowany z odrobiną morskiej bryzy i łagodnymi, choć śnieżnymi zimami. Część środkowa Włoch (Toskania, Umbria, Lacjum) jest nieco cieplejsza, z wyraźniejszym wpływem morza. Południowa część (Kampania, Sycylia, Apulia i okoliczne wyspy) mają klimat typowo śródziemnomorski z upalnym latem oraz wiosną i praktycznie nieodczuwalną zimą. 

Mikroklimaty panujące w danych regionach przekładają się bezpośrednio na uprawę roli i samą kuchnię. Północ znana jest z serów, wędlin i dań z ryżu, Toskania słynie z oliwy, wieprzowiny i makaronów, a ciepłe południe kojarzy się przede wszystkim z pizzą, owocami morza, pomidorami i oliwkami.

Nie tylko geografia ma wpływ na tradycje kulinarne Włoch – również historia odcisnęła na nich swoje piętno. Początki włoskiej kuchni sięgają czasów antycznych i są mocno związane z kulturą Rzymian i Etrusków. To właśnie w Rzymie rozpoczęto produkcję oliwy z oliwek i wina na większą skalę. Ten lud znany był z organizowania wystawnych uczt, na których serwowano potrawy przyrządzone z regionalnych produktów.

W przeciągu kilku wieków Włochy były polem walki między Gotami, Longobardami i Bizantyjczykami, a każda z tych kultur miała wkład w rozwój włoskiej kuchni, technik gotowania oraz smaku. Średniowiecze przyniosło Włochom rozwój kuchni na północy kraju. Wtedy też powstały pierwsze książki kucharskie, a na dworach zaczęto wyprawiać huczne uczty. W czasach renesansu kuchnia włoska zaczęła być rozpoznawalna w Europie, a włoskich kucharzy uznawano za mistrzów. Co ważne, chętnie dzielili się oni swoją wiedzą z mistrzami z innych krajów.

Odkrycia geograficzne z przełomu XVI i XVII wieku, a także rozwijający się prężnie handel międzynarodowy sprawiły, że do Włoch dotarło wiele produktów, które na stałe zapisały się w kulturze tego obszaru – były to ziemniaki, pomidory, cukier i kawa. 

Dziś kuchnia włoska znana jest na całym świecie ze swojej autentyczności i minimalizmu, a oryginalne przepisy na tradycyjne dania zyskały sławę na całym globie. W każdym regionie Włoch obowiązują inne tradycje kulinarne, ponieważ kuchnia ta bazuje głównie na lokalnych składnikach. Mieszkańcy tego słonecznego kraju mają także wiele zasad związanych z jedzeniem, które często dziwią turystów. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jakich reguł należy przestrzegać podczas wizyty we Włoszech, koniecznie przeczytaj kolejny akapit.

Dlaczego włoska kuchnia jest tak wyjątkowa? Nieoczywiste szczegóły

Włoska kuchnia to przede wszystkim prostota i przywiązanie do rodzinnych tradycji. Dla Włochów jedzenie jest sposobem wyrażania miłości i stylem życia. Tradycyjna kuchnia włoska jest niezwykle fascynująca i stanowi inspirację dla miłośników jedzenia ze wszystkich części świata. 

Istnieje w niej wiele zasad, do których należy zastosować się w trakcie gotowania oraz jedzenia. To czyni włoską kuchnię jednocześnie osobliwą i wyjątkową. Idąc do restauracji, należy składać zamówienie na jedzenie w odpowiedniej kolejności – najpierw przystawkę, potem pierwsze danie, potem dodatki lub makaron (tego nigdy nie łączymy z pierwszym daniem) oraz słodycze. Pozycje można pominąć, ale nie powinno odwracać się ich kolejności. No, chyba że chce wkurzyć się szefa kuchni, kelnera, a nawet barmana.

Włosi kochają kawę i to bardzo, dlatego wprowadzili kilka zasad związanych z rytuałem picia tego napoju. Kawę z mlekiem zamawia się tylko do słodkiego śniadania serwowanego do godziny 12:00, później pija się tylko kawy czarne, najlepiej espresso i to tylko po jedzeniu, nigdy przed nim. Chcąc zamówić kawę z mlekiem, należy poprosić o caffe latte. Użycie zwrotu latte skutkuje postawieniem przez kelnera na stole filiżanki z ciepłym mlekiem.

Pizza to bez wątpienia najbardziej znane włoskie danie, które zjada się w całości. We Włoszech nie powinno się jeść pizzy z kimś pół na pół, gdyż uważana jest ona za główne danie. Dania tego nie jada się z ananasem i sosem czosnkowym — nigdy! Włosi tolerują szynkę w połączeniu z owocami tylko w formie przystawki, a sos czosnkowy zamieniają na oliwę, koniecznie z pierwszego tłoczenia. Zamówienie pepperoni będzie skutkowało przyniesieniem przez kelnera pizzy z dodatkiem papryki. Jeśli chciałbyś zjeść pizzę z salami, poproś o salame piccante.

Również jedzenie makaronów wymaga znajomości kilku faktów. Makaron spaghetti lub inny długi makaron jada się widelcem – takiego makaronu nie wolno kroić pod żadnym pozorem. Włosi chętnie jedzą przyrządzane na patelni makarony z owocami morza, ale nigdy nie dodają do nich sera. Obsypanie parmezanem makaronu z mulami może skończyć się nawet awanturą na całą restaurację. Zamawiając makaron w restauracji, nie spodziewaj się dużej ilości sosu. Włosi jedzą makaron z sosem, nie sos z makaronem. Makarony mają różne wielkości, kształty oraz nazwy, a każdy rodzaj łączy się z innym sosem. Sos wnika w mikro rowki powstające w makaronie po ugotowaniu, oblepiając go – w ten sposób makaron nabiera smaku sosu.

Z czego słynie kuchnia włoska poza powyższymi zasadami? Rzecz jasna z miłości do jedzenia i prostoty! Włoskie potrawy powstają z niewielu składników, ale każdy z nich jest świeży i ma intensywny smak. W tym kraju preferuje się minimalne przetwarzanie składników, na rzecz ich naturalnego smaku. Tam pomidor ma smakować pomidorem, a cukinia cukinią. We włoskiej kuchni używa się niewielu przypraw – zamiast nich stosuje się świeżo zebrane zioła takie jak bazylia, rozmaryn, oregano, tymianek i estragon.

Tradycyjne potrawy powstające z lokalnych składników – to zdanie dokładnie oddaje, czym jest kuchnia włoska. Nic więc dziwnego, że włoskie produkty cenione są na całym świecie. Okraszone certyfikatem sery, wino, oliwa, a nawet pomidory to chluba Włochów. Szacunek do tradycji i regionalnych specjałów sprawił, że włoską kuchnię pokochały miliony ludzi na całym świecie. Dziś potrawy z tego kraju można zjeść w każdym zakątku ziemi. Najbardziej znane potrawy z Włoch to przede wszystkim tradycyjna pizza (rzymska lub neapolitańska), ragu alla bolognese, spaghetti carbonara (koniecznie na guanciale i Pecorino Romano) oraz tiramisu.

Makarony, pomidory i oliwa. Podstawowe składniki kuchni włoskiej

Jakie są najbardziej znane cechy kuchni włoskiej? Rzecz jasna jej składniki! Kuchnia włoska to przede wszystkim ręcznie robione makarony i pizza, do których używa się dojrzewających we włoskim słońcu pomidorów i oliwy z oliwek. 

Nieodłącznym elementem regionalnej kuchni jest makaron, który powstaje z pszenicy durum i wody, czasem dodaje się do niego również jajka. Włosi mają tysiące rodzajów makaronu, a każdy z nich ma inne zastosowanie i jest to rzecz, której bardzo pilnują. Kolejnym z podstawowych składników tej kuchni są pomidory. Używa się ich do sosów, dań głównych, sałatek i zup. Kuchnia włoska nie istniałaby bez oliwy z oliwek! Tłoczona na zimno oliwa używana jest do smażenia, przygotowywania sosów i dressingów, a także skrapiania nią gelato i pieczywa. 

Do oliwy i pieczywa musimy dodać także sery. Włochy słyną z serów, a każdy region produkuje je z innego mleka: na północy dominuje mleko krowie, a na południu – owcze. Najbardziej popularne włoskie sery to Parmigiano Reggiano, Mozzarella (koniecznie di Bufala lub w wersji ze śmietanką w środku, nazywana burratą), Pecorino Romano, Gorgonzola, Ricotta i Mascarpone. Uzupełnieniem wszystkich tych składników są świeże zioła, takie jak bazylia, oregano, szałwia, rozmaryn, estragon, tymianek oraz pietruszka.

Włosi gotują z tego, co mają pod ręką i często pozyskują składniki od sąsiadów, zwłaszcza na wsiach. W każdym domu jedzenie jest tak samo ważne, dlatego szafki i półki uginają się pod ciężarem przetworów oraz naczyń: zestawów patelni, garnków i kilku naczyń do zapiekania używanych do lasagne i cannelloni.

Różnorodność potraw włoskiej kuchni – specyfika różnych obszarów „włoskiego buta”

Kuchnia włoska to różnorodne potrawy mączne i dania mięsne oraz warzywne, które uzależnione są od regionalnych produktów. Chociaż Włochy w większości leżą nad morzem, to tylko część południowa słynie z owoców morza i ryb. Północ i centralna część Włoch zdecydowanie częściej serwuje dania mięsa i warzywne. Kuchnia włoska kocha przystawki i małe przekąski, a większość dań głównych zjada się z dodatkiem pieczywa.

Dania z południa bazują na serach z mleka owczego, rybach i owocach morza oraz okolicznych warzywach. Mają one zdecydowanie lżejszy i bardziej delikatny smak od tych z północy. W potrawach z północy używa się nabiału z mleka krowiego oraz sporej ilości mięs (głównie cielęciny, wołowiny i wieprzowiny). Włochy centralne kochają pizzę, masło i makarony. W tym regionie można odczuć wpływ kuchni północnej oraz południowej, z jednoczesnym uwzględnieniem regionalności produktów. Włosi kochają dania smażone i grillowane, dlatego w wielu domach spotkać można patelnie grillowe oraz samego grilla.

Cudowna harmonia smaków. Dlaczego kuchnia włoska jest tak znana i lubiana?

Kuchnia włoska –charakterystyka tej kuchni jest praktycznie niemożliwa z racji sporej ilości składników i dań regionalnych, dostępnych tylko w konkretnych rejonach Włoch. Włoskie dania opierają się prostych technikach kulinarnych i podkreślają naturalny smak produktów. Kuchnia włoska ma wiele klasycznych dań, które są rozpoznawalne na całym świecie. Pizza Margherita, panna cotta, tiramisu czy spaghetti carbonara – to tylko jedne z kilkudziesięciu najbardziej kochanych potraw. 

Dlaczego kuchnia włoska jest tak lubiana? Ma to związek z samym stylem życia — Włosi cieszą się posiłkami w rodzinnej atmosferze, bez pośpiechu i zabiegania. To połączenie pysznych smaków, rodzinnej atmosfery i umiłowania tradycji sprawia, że kuchnia włoska jest tak popularna na całym świecie.

Czytaj także:

Kuchnia śródziemnomorska. Odkryj jej urok!

Rodzaje makaronów – 9 najpopularniejszych rodzajów, które warto znać

Superzdrowe danie! Makrela z piekarnika

Smażenie ryby krok po kroku. Kompletny przewodnik

Jak zrobić lasagne?

Zapiekanka z warzywami na patelnię – przepis na sycące danie