Rodzaje prawdziwków – 7 najpopularniejszych odmian borowika

Rodzaje prawdziwków – podział na jadalne, niejadalne i trujące
Istnieje wiele rodzajów prawdziwków, zwanych inaczej borowikami. Jednak tym najbardziej cenionym jest borowik szlachetny, określany także królem lasu wśród grzybów. Warto jednak pamiętać, że istnieją również inne rodzaje grzybów prawdziwków. Wymienić tu można:
- grzyby jadalne, wśród których wymienić można borowika królewskiego, borowika usiatkowanego czy borowika ciemnobrązowego;
- grzyby niejadalne – w tym goryczak żółciowy o gorzkim smaku. Jego zjedzenie nie tylko jest nieprzyjemne, ale też powoduje szereg dolegliwości zdrowotnych;
- grzyby trujące, takie jak borowik szatański, zawierający silną toksynę, której nawet mała dawka może doprowadzić do śmierci albo borowik korzeniasty czy borowik purpurowy.
Czytaj także:
Odmiany borowika – charakterystyka najpopularniejszych odmian
Teraz postaramy się scharakteryzować najpopularniejsze odmiany borowika. Zaczniemy od odmian borowików jadalnych, a następnie przyjrzymy się tym niejadalnym oraz trującym.
Popularną odmianą prawdziwka jest borowik szlachetny. Często, ze względu na jego ciemnobrązowy kapelusz, określany jest również borowikiem dębowym. Warto tu wspomnieć, że u młodych osobników kapelusz może mieć praktycznie biały kolor. Miąższ takiego prawdziwka wyróżnia się białym, a pod skórką kapelusza delikatnie brązowym, kolorem. Taki grzyb po przekrojeniu nożem nie zmienia zabarwienia, w przeciwieństwie np. do trującego borowika szatańskiego, który staje się szary.
Innym jadalnym grzybem jest borowik królewski. Ma charakterystyczną żółtą nóżkę i różowy kapelusz. Wyróżnia się mało wyrazistym smakiem i łagodnym aromatem. Najłatwiej znaleźć go tam, gdzie rosną dęby, buki i graby.
Czytaj także: Jakie grzyby można suszyć?
Żółty miąższ przechodzący po nacięciu, np. obieraczką, w niebieski czy ciemnobłękitny. To cecha typowa dla borowika ceglastoporowego. Kolejnym typem borowika jest tzw. borowik sosnowy. Nazwa pochodzi od drzewa, przy którym najczęściej można znaleźć tego grzyba. Jego trzon jest gruby, twardy i pokrywa go siateczka w kolorze brudnej żółci.
Czytaj także: Jak mrozić grzyby?
Wśród innych typów borowików jadalnych wymienić można również borowika brunatnego, borowika górskiego, borowika czerwonawego czy borowika płowego.
Borowiki trujące, których nie powinieneś wrzucać do swojego wiaderka z grzybami to:
- borowik szatański – inne niepokojące nazwy tego grzyba to szatan, diablik albo smoczy łeb; trzon takiego grzyba jest żółty, miąższ zmienia kolor po przełamaniu na siniejący. Taki grzyb jest w Polsce pod ochroną. Oznacza to, że nie wolno go wycinać czy też niszczyć;
- borowik purpurowy – jego trzon jest początkowo brzuchowato-bulwiasty, a dopiero potem zmienia swój kształt na walcowaty. Miąższ ma żywy cytrynowy kolor. Po nacięciu zmienia odcień na niebieskawy. Łatwo pomylić go z również trującym szatanem;
- borowik korzeniasty – wyróżnia się cytrynowo-żółtym miąższem, słabym zapachem i gorzkim smakiem.
Czytaj także: Jak oczyścić grzyby i w czym je przechowywać?
Często mylonym z szatanem grzybem jest tzw. goryczak żółciowy. Już jego delikatne polizanie wywołuje uczucie goryczy w ustach. Takie próbowanie grzyba to zresztą stosowana przez wiele osób metoda na rozpoznanie tej odmiany. Goryczak żółciowy skutecznie psuje smak potraw sprawiając, że są one gorzkie, a dodatkowo może wywołać poważne dolegliwości zdrowotne. Dlatego nie należy go jeść.
Czytaj także: Grzyby podobne do prawdziwków – 5 najpopularniejszych
Aby lepiej dostrzec różnice pomiędzy odmianami borowików, warto np. pooglądać ich zdjęcia dostępne w atlasie grzybów lub na sprawdzonych stronach w Internecie. Choć i to nie jest gwarancją, że w poprawny sposób rozpoznasz poszczególne grzyby. Dlatego, jeżeli masz wątpliwości, z jakim grzybem masz do czynienia, zgłoś się do stacji sanitarno-epidemiologicznej. Powinieneś tam uzyskać bezpłatną poradę związaną z oceną grzybów. Pamiętaj, by nigdy nie jeść grzybów, co do których masz jakiekolwiek wątpliwości.
Czytaj także:
Rodzaje prawdziwków w Polsce – borowiki pod ochroną
Obecnie znanych jest około 40 rodzajów borowików, z czego jedynie 20 z nich można znaleźć na terenie naszego kraju.
Czy wiesz, że wiele rodzajów prawdziwków w Polsce występuje rzadko? Właśnie z tego powodu np. borowik szatański jest pod ochroną. Pomimo tego, że to silna trucizna, nie wolno go niszczyć. Dlatego, gdy zauważysz szatana, po prostu go omiń.
Czytaj także: Zupa grzybowa z mrożonych grzybów – jak ją przygotować?
Podstawowa zasada związana ze zbieraniem grzybów jest taka, by unikać borowików, które mają czerwone pory i/lub trzony w tym kolorze. Dokształcając się w zakresie wiedzy o grzybach, najlepiej stawiać na oficjalne publikacje specjalistów czy drukowane atlasy, gdyż w Internecie można znaleźć wiele nieścisłości. Niektórzy twierdzą np. że borowik ponury nie jest trujący, a inni, że jest. Dlatego nie ryzykuj – sprawdzaj swoje grzyby w zaufanych źródłach, również w sanepidzie.
Czytaj także:
Rodzaje borowików szlachetnych – czy istnieje taki podział?
Często w internetowych publikacjach można spotkać się ze sformułowaniami typu: „rodzaje borowików szlachetnych”. Okazuje się jednak, że „borowik szlachetny” jest już konkretną odmianą borowika, która nie dzieli się na kolejne podgrupy.
Borowiki szlachetne to rodzaj prawdziwków jadalnych. Tej odmiany – borowik szlachetny – nie dzielimy na mniejsze. Wiesz już, jakie są rodzaje prawdziwków.
Pamiętaj, że z jadalnych borowików możesz przyrządzić wiele pysznych potraw: zup, sosów, farszów, past, a nawet sałatek, a także dodać do bigosu czy innego dania. Aby przedłużyć termin przydatności do spożycia tych grzybów, możesz także poddać je zamrożeniu, suszeniu lub przerobić na przetwory, np. w procesie marynowania.
Czytaj także: Prawdziwki – jak wyglądają, gdzie i kiedy rosną?
Warto przeczytać

Jak bezpiecznie zbierać grzyby?
Masz ochotę po raz pierwszy wybrać się na grzybobranie? Świetnie! Jesienią nic nie smakuje lepiej niż sos lub zupa przyrządzone z własnoręcznie zebranych grzybów! Przed wyruszeniem do lasu dobrze się jednak przygotuj – tylko wówczas będziesz miał pewność, że zbiory zakończą się wspaniałą ucztą, a nie niestrawnością lub bólami brzucha!
czytaj więcej
Jak gotować grzyby?
Jednym z najcenniejszych skarbów jesieni są pyszne grzyby. Kurki, rydze, maślaki czy podgrzybki wyraźnie zmieniają charakter popularnych dań sprawiając, że smakują znacznie lepiej! Tej jesieni bez wahania sięgaj więc po dostępne w sklepach świeże i suszone grzyby. Podpowiemy Ci jak ugotować je tak, by zachwycały smakiem!
czytaj więcej
Kiedy wybrać się na grzyby?
Większość osób z wyprawą na grzyby czeka do września, a nawet początków października. Tymczasem pierwsze grzyby znajdziesz w lasach już w maju! Kiedy więc rosną Twoje ulubione gatunki i co znajdziesz w lesie w poszczególnych miesiącach, od wiosny do późnej jesieni? Zaraz wszystko stanie się jasne!
czytaj więcej
Jak marynować grzyby?
Marynowane pieczarki, prawdziwki albo rydze sprawdzą się zarówno jako przystawki podczas organizowanych w domu przyjęć, jak i smakowity dodatek do codziennych kanapek. Choć do ich przyrządzenia zawsze wykorzystuje się te same główne składniki, to marynowane grzybki często różnią się smakiem. Sekret jak zawsze tkwi w szczegółach – w tym przypadku przyprawach i proporcjach. Poznaj go!
czytaj więcej
Ziemniaki z piekarnika – prosty przepis na pyry z gzikiem
Kartofle, ziemniaki, a w Wielkopolsce pyry, najlepiej z gzikiem, czyli twarożkiem wzbogaconym śmietaną, rzodkiewką i cebulką. Warto wiedzieć, jak je zrobić, gdyż mogą świetnie wzbogacić domowy obiad. Z tego wpisu dowiesz się, jak przygotować takie ziemniaczki z piekarnika, ile należy je piec oraz oczywiście w jakiej temperaturze. Będą chrupiące i to bez gotowania. Ich aromat wypełni twoją kuchnię prawdziwie apetyczną mieszanką ziół i przypraw. Nie musisz ich nawet obierać, ponieważ będą to pieczone ziemniaki w mundurkach!
czytaj więcej
Przepisy na desery – 49 przepisów z owocami, czekoladą, fit, na szybko, na ciepło i zimno
Desery to element posiłku, który uwielbiają prawie wszyscy. To także okazja do spędzenia czasu w gronie najbliższych, rozkoszując się słodkościami, których jest tyle rodzajów, że nie sposób zliczyć. Ciastka, galaretki, budynie, torty, lody z czekoladą, tarty, zapiekane owoce i inne — każdy znajdzie w tej obszernej kategorii coś dla siebie. W tym artykule znajdziesz najbardziej popularne przepisy na desery z różnymi dodatkami, na zimno i na ciepło. Zanurz się w lekturze i odkryj receptury na wszystkie te smakowite kąski.
czytaj więcej
Co zrobić z pomidorów – 16 przepisów na zupy, przeciery, przetwory
Pomidory (zaliczane do warzyw, chociaż tak naprawdę są jagodą) są chętnie używane w kuchniach całego świata — od Włoch aż po kuchnię krajów azjatyckich. Poza pysznym smakiem i zerowymi kaloriami pomidory mają także wiele witamin i minerałów, co czyni je doskonałym uzupełnieniem diety. Nie masz pomysłów na to, co zrobić z pomidorów? Poszukaj inspiracji w poniższym artykule!
czytaj więcej
Potrawy z dyni – 10 przepisów na desery, zupy, przetwory
Dynia to warzywo, które bez wątpienia kojarzy się z jesienią i pyszną, dyniową zupą. Z apetycznej, pomarańczowej „główki” można zrobić o wiele więcej potraw, wykorzystując przy tym prozdrowotne właściwości dyni. Bogate w witaminy i minerały warzywo może stać się składnikiem różnorodnych potraw oraz deserów. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jakie pyszności można przyrządzić z dyni, koniecznie sprawdź dalszą część tego artykułu.
czytaj więcej
Meal prep na tydzień dla dorosłego i dziecka — rozpiska i przepisy
Meal prep stał się niezwykle popularnym trendem, który chętnie wykorzystują osoby zapracowane. Wcześniejsze przygotowywanie jedzenia z rozpiską na kilka dni nie tylko pozwala zaoszczędzić czas, ale również pieniądze. Zdrowe, domowe gotowanie na kilka dni powinno być dobrze rozplanowane, aby uniknąć błędów powodujących zatrucia i niedobory witamin. Jak przygotować tygodniową rozpiskę posiłków dla dzieci i dorosłych? W tym artykule zdradzimy Ci wszystkie sekrety meal prepowania
czytaj więcej